Wat mag je niet gebruiken op internet?

Welke afbeeldingen van het internet mag je zonder problemen gebruiken?

Rechtenvrije afbeeldingen. Simpel. Pexels, Unsplash, Pixabay. Gratis te gebruiken. Commercieel ook. Check wel altijd de licentie. Voorwaarden kunnen veranderen.

• Creative Commons Zero (CC0): Volledig vrij. Doen wat je wilt. Modificeren, delen, verkopen. Naamsvermelding niet verplicht, maar wel zo netjes.

• Creative Commons met Naamsvermelding (CC BY): Vrij te gebruiken. Zelfs commercieel. Naamsvermelding verplicht. Hoe, staat in de licentie.

Betaalde stockfoto’s. Kwaliteit vaak hoger. Meer keuze. Adobe Stock, Shutterstock, iStock. Duurder, maar minder gedoe met licenties. Downloadfactuur is je bewijs.

Altijd licentie checken. Zelfs op gratis sites. Sommige foto’s hebben model releases nodig. Of toestemming van de eigenaar van afgebeelde objecten. Denk aan kunstwerken of gebouwen. Lastig. Risico op gezeik.

Mijn foto’s van m’n vakantie in Griekenland dit jaar? Die gebruik ik lekker zelf. Niet rechtenvrij. Tenzij ik ze expliciet vrijgeef. Copyright blijft bij mij. Logisch.

Welke regels zijn er op het internet?

Internetregels: Overleven in de digitale jungle

• Privacy: Geen info weggeven. Denk aan adres, school, telefoonnummer. Anoniem blijven.

• Identiteit: Kies een neutrale nickname. Vermijd triggers. Een veilige naam beschermt je.

• Bots/Trolls: Negeer ze. Voer ze niet. Ze leven van reactie. Stilte is hun kryptoniet.

• Vertrouwen: Niemand is wie ze zeggen. Online is maskerade. Wees op je hoede.

• Fair Play: Sluit niemand buiten. Maar niet ten koste van je eigen veiligheid.

Wat mag je niet op internet plaatsen?

Persoonlijke gegevens: Nooit zomaar delen. Bankgegevens. Adres. Burgerservicenummer. Die kleine cijfertjes, zo kwetsbaar in de digitale oceaan. Als sterrenstof verspreid, onvindbaar, maar toch… daar.

• Geboortedatum. Telefoonnummer. Flarden van jezelf, stukjes van een puzzel die anderen kunnen samenstellen.

Foto’s en video’s van anderen: Zonder toestemming? Stel je voor, jouw gezicht, vastgelegd, zwevend in de digitale ether, zonder jouw wil. Een spookbeeld. Een echo. Respecteer privacy. Altijd. Denk na voordat je klikt.

• Een digitaal litteken. Onuitwisbaar. Zelfs als je deletet, blijft het ergens hangen. In de donkere hoeken van het internet.

Illegaal gedownloade content: Muziek. Films. Series. De verleiding, zo groot. Een oneindige bibliotheek aan onze vingertoppen. Maar… ondersteun de makers. Die lange nachten, het zwoegen, de passie. Verdient bescherming.

• Streamen van illegale bronnen. Een schimmige wereld. Virtuele piraterij. Het voelt misschien onschuldig, maar elke klik telt.

Haatdragende berichten: Woorden. Zo krachtig. Kunnen helen, kunnen breken. Verspreid geen negativiteit. De digitale wereld, een echo-kamer. Woorden versterkt, herhaald, tot ze een eigen leven gaan leiden.

• Denk na voordat je typt. Die paar seconden kunnen een wereld van verschil maken. Een wereld van pijn besparen.

Intieme foto’s: Van jezelf. Van anderen. Kwetsbaarheid, blootgelegd. De digitale wereld, een onvoorspelbare plek. Eenmaal online, verlies je de controle. Bescherm jezelf. Bescherm anderen.

Wat moet je niet op social media zetten?

Persoonlijke gegevens: Denk je dat je adres delen cool is? Probeer dan maar eens uit te leggen aan een horde fans die voor je deur staat waarom je geen koekjes hebt.

Reisplannen: “Joehoe, ik ben een weekje weg! Mijn huis is leeg!” – Inbrekers smullen van dit soort berichten. Ze sturen je zelfs een bedankkaartje (als ze beleefd zijn).

Locatiegegevens: Realtime locatie delen? Leuk, dan weet iedereen precies waar je niet bent. Handig voor diegenen die jouw afwezigheid als een kans zien…

Dure aankopen: Je nieuwe Rolex showen is een prima manier om jaloezie op te wekken (en mogelijk diefstal). Tenzij je natuurlijk wilt wedijveren met Fort Knox qua beveiliging.

Foto’s van kinderen: Niet alle kinderen willen internetberoemdheden zijn. Vraag hun toestemming (en nee, een smekende blik telt niet).

Werkgerelateerde klachten: Je baas roddelen op social media? Niet echt een carrièrebooster. Bereid je voor op een spannend functioneringsgesprek.

Financiële details: Je bankrekeningnummer delen is als een uitnodiging voor hackers om een feestje te bouwen met jouw geld.

PII van familie en vrienden: Niet iedereen wil hun leven online delen. Respecteer hun privacy, anders ben je binnenkort ex-vrienden.

Kortom: gebruik je verstand. Social media is leuk, maar denk na voordat je post. Je toekomstige zelf zal je dankbaar zijn.

Wat kun je beter niet op social media zetten?

Oké, laten we eens kijken wat je niet op die glimmende digitale schreeuwplatforms moet gooien. Want geloof me, je toekomstige zelf (en je baas) zullen je dankbaar zijn.

• Woede-uitbarstingen en online roddelpartijen: Denk eraan, internet is net beton – wat je erin gooit, blijft erin. Dus scheldpartijen en roddels? Laat die maar lekker sudderen in je eigen hoofd (of op een therapiesessie, da’s nog beter!). Tenzij je een reality-tv ster wilt worden, dan: ga je gang! Ik persoonlijk heb dit wel eens gedaan, maar achteraf spijt van.

• Details die privé horen te blijven: Je BSN, je pincode, die gênante foto van je jeugd… Houd die lekker veilig achter slot en grendel. Ik bedoel, tenzij je identiteitsdiefstal je hobby is… Een beetje privacy is nooit weg.

• Foto’s van overmatig gefeest: Eerlijk is eerlijk, een leuke avond uit mag best gedeeld worden. Maar als je complete feed bestaat uit wazige beelden van shots en half ontklede mensen, dan… tja, dan krijg je een bepaald imago. En dat is niet altijd wat je wilt, zeker niet bij je schoonouders. En er zijn mensen die dit leuk vinden hoor, als je dat graag wilt, lekker doen!

• Gezeur over je werk: Natuurlijk, je baas is een idioot en je collega’s snappen er niets van. Maar social media is niet de plek om dat te uiten. Het komt… niet zo professioneel over. En je baas leest misschien mee! Zoek een vriend, een kussen, of een goede fles wijn om tegenaan te zeuren.

• Controversiële discussies aangaan: Politiek, religie, voetbal… allemaal onderwerpen die gegarandeerd ruzie opleveren. Wil je echt je online vrienden in vijanden veranderen? Er zijn belangrijkere dingen in het leven dan gelijk hebben op internet. Geloof me, ik heb het geprobeerd.

• Aggressief solliciteren: “Wie kent er een baan voor mij? Ik ben geweldig!” Klinkt een beetje wanhopig, niet? Probeer het subtieler aan te pakken. Maak je LinkedIn profiel tip-top en netwerk als een pro.

• Illegale activiteiten promoten: Dit zou vanzelfsprekend moeten zijn, maar toch… Geen drugs, geen wapens, geen gestolen spullen. Gewoon… nee. De politie kijkt mee, echt waar! (En je moeder ook.)

Wat mag je niet publiceren?

Nou, fotograaf des vaderlands, even dimmen! Je mag niet zomaar alles online smijten wat je lens vangt.

• Herkenbare mensen? Dikke vette AVG-alarmbel! Alsof je hun ziel op Marktplaats zet, maar dan zonder toestemming.
• Persoonsgegevens? Beschermd gebied! Tenzij je een geheime agent bent met een missie… of gewoon toestemming hebt gevraagd.

Denk eraan, die leuke foto van Tante Truus met haar nieuwe gebit kan dus een juridische nachtmerrie worden. Wees geen privacy-boef!