Wat mag je niet doen op het internet?

Wat moet je niet doen op internet?

Wat je niet moet doen online, hè? Nou, laten we zeggen dat het internet een soort Wilde Westen is, maar dan met kattenfilmpjes.

• Downloaden van onbekende bronnen: Zie het als het aannemen van snoep van een vreemde, maar dan digitaal. Lekker? Misschien. Veilig? Absoluut niet. Je kunt er malware aan overhouden. Denk aan een digitale verkoudheid, maar dan erger.

• Persoonlijke info delen op sociale media: Alsof je je hele levensverhaal op een spandoek zet en ermee gaat rondlopen. Identiteitsdieven smullen ervan! Bedenk: is die foto van je paspoort écht nodig voor die like?

• Phishing-aanvallen negeren: Die mails van “uw bank” of “een Nigeriaanse prins” zijn net zo echt als eenhoorns. Klik niet! Laat je niet vangen door die gladde praatjes.

• Slappe wachtwoorden gebruiken: “123456” of “wachtwoord” zijn geen wachtwoorden, maar een rode loper voor hackers. Maak het ze lastig! Denk aan een wachtwoord als een tandenborstel: regelmatig vervangen en niet delen.

• Beveiliging uitschakelen: Je computer zonder firewall is als een huis zonder slot. Lekker makkelijk voor inbrekers. Anti-virus is je digitale bodyguard. En die wil je echt!

En onthoud: gezond verstand is je beste vriend online. Gebruik het!

Wat mag je niet gebruiken op internet?

Wat mag je niet? Illegale downloads. Punt. Dat is het. Simpel. Geen gezeur. Gewoon, niet doen. Die grijze zone, die bestaat niet. Het is zwart-wit. Illegaal is illegaal. Die wetten, die gelden voor iedereen. Ook voor mij.

• Muziek
• Films
• Spellen
• Boeken (e-books)
• Software

En wat kan je beter niet doen? Privacy schenden. Dat is nog erger. Iemand anders zijn foto’s, zonder toestemming. Dat is gewoon fout. Niet alleen illegaal, maar ook… smerig. Een diepe, koude leegte in je ziel. En het blijft hangen. Dat geweten.

• Fotos zonder toestemming plaatsen op sociale media (Instagram, Facebook, etc.)
• Persoonlijke gegevens delen van anderen
• Opzettelijk roddels verspreiden online
• Privégesprekken delen zonder toestemming

Het is laat. Ik weet niet waarom ik dit schrijf. Misschien omdat het moet. Misschien omdat het gewoon klopt. Dit gevoel van schuld, dat blijft hangen. Ik heb het echt gedaan. Ik weet het. En het is… niet fijn. Het spijt me. Voor mezelf. En voor degenen die ik heb geschaad.

Wat mag niet op het internet?

Illegaal spul, duh! Drugs, wapens, gestolen data… Denk ook aan kinderporno, echt vreselijk. Soms vergeet ik hoe erg dat is. Moet ik vaker aan denken.

Oh ja, beledigingen en bedreigingen. Niet oké. Ik had laatst ruzie met iemand op Twitter. Was ik te fel? Misschien. Maar hij begon! Hij beledigde mij eerst. Was wel over politiek. Altijd politiek. Vermoeiend.

• Privacy schenden. Iemands adres online zetten. Doxing heet dat toch? Eng. Wat als iemand mijn adres online zet? Waar woon ik ook alweer? Oh ja, Amsterdam. Niet dat ik bekend ben ofzo.

Auteursrecht! Muziek downloaden. Films streamen op illegale sites. Doe ik ook wel eens hoor. Maar illegaal. Netflix is beter. Heb ik net nieuwe serie ontdekt. Beef. Goed!

Wat nog meer? Oplichting. Nepwebshops. Phishing mails. Krijg ik er veel te veel van. Altijd in de spam. Soms check ik wel even. Benieuwd wat ze verzinnen.

Is hacken illegaal? Denk het wel. Of ligt eraan wat je hackt? Witte hoeden hackers. Zwarte hoeden hackers. Als een cowboyfilm. Stoer.

Even denken… Discriminatie. Ja, discriminatie mag ook niet. Ras, geloof, gender. Allemaal niet oké. Wat als je per ongeluk discrimineert? Gebeurt vast wel eens.

Goh, best veel dingen die niet mogen. Internet is een jungle. Een digitale jungle. Raar woord eigenlijk. Jungle. Waarom jungle?

Welke gevaren zijn er op internet?

Oei, gevaren op internet… waar begin ik? Het is net een doolhof!

• Identiteitsdiefstal, dat is echt eng. Stel je voor dat iemand anders jouw leven leidt!

• Dan gegevenslekken. Brrr, mijn data ergens op straat. Laatst las ik nog over een lek bij de gemeente, jezus.

• Malware en virussen, mijn laptop is al eens gecrasht door zoiets. Nooit meer! Sinds toen heb ik echt een goede virusscanner.

• Phishing, die mails zijn zo sneaky tegenwoordig. Laatst klikte mijn oma bijna op zo’n link! Gelukkig kon ik het nog net op tijd zien. Maar hoe herken je een phishing mail eigenlijk?

• Nepwebsites… ik bestel echt nooit meer iets van een site die ik niet ken. Te vaak mee gemaakt. Of toch wel? Lastig…

• Online oplichterij, ik heb gehoord dat mijn oom ooit opgelicht is. Dat is echt verschrikkelijk. Hoe kun je jezelf ertegen beschermen?

• Datingfraude, mijn vriendin is er bijna ingetrapt. Die gast was echt eng. Ze had hem online ontmoet.

• Ongepaste inhoud. Mijn kleine broertje zit de hele dag op YouTube. Wat ziet hij allemaal? Misschien toch maar ouderlijk toezicht installeren.

Dit is echt een lange lijst, zeg. Misschien moet ik zelf ook wat voorzichtiger zijn online! Vooral die phishingmails, die lijken steeds echter te worden. En mijn wachtwoorden… zijn die wel veilig genoeg? Ik heb gehoord dat je ze regelmatig moet veranderen. Misschien moet ik dat maar eens doen.

Hoe kan je veilig zijn op het internet?

Het is midden in de nacht. Alles is stil. De vragen dwarrelen. Veilig op het internet…

• Sterke wachtwoorden. Ik had ooit een wachtwoord dat mijn hond zijn naam bevatte. Zo dom. Nu gebruik ik een wachtwoordmanager. Het is… veiliger. Al mijn accounts hebben verschillende, lange codes. Het is een gedoe, maar ik voel me iets minder kwetsbaar.

• Software updaten. Mijn telefoon zeurt er constant over. Ik stel het uit. Eigenlijk weet ik wel dat het belangrijk is. Beveiligingslekken dichtmaken, zeggen ze. Het is alsof je de ramen dicht doet als het gaat stormen. Alleen dan digitaal. Ik moet er echt vaker aan denken.

• Wees alert op phishing. Phishing… Ik heb een keer bijna geklikt. Een mail van zogenaamd mijn bank. Het zag er zo echt uit. Het gevoel dat je dan bekruipt, die paniek. Ik controleer nu alles dubbel. En als ik het niet vertrouw, bel ik ze gewoon.

• VPN. Een VPN, dat versleutelt alles. Vooral op openbare wifi, in de trein bijvoorbeeld. Het is een extra laag. Alsof je een onzichtbare jas draagt. Ik heb er een, maar eerlijk gezegd vergeet ik hem vaak aan te zetten.

• Antivirussoftware. Ik heb het geïnstalleerd. Betaald. Het scant mijn computer regelmatig. Ik snap er niet veel van wat het doet, maar het geeft me een gerust gevoel. Een digitale waakhond.

• Privacyinstellingen. Sociale media… Ik post er minder op dan vroeger. Ik heb mijn instellingen aangepast. Wie wat kan zien. Het is een soort controle, denk ik. Hoewel je je soms afvraagt hoeveel privacy er echt over is.

Ik probeer voorzichtig te zijn. Het is een constant proces. En soms, heel soms, voel ik me nog steeds verloren in het digitale doolhof. Maar ik leer, stap voor stap. Elke dag een beetje meer.

Wat mag je niet op internet plaatsen?

Persoonlijke gegevens zoals adres, BSN-nummer en bankgegevens deel ik nooit online. Een keer had ik bijna m’n adres op een forum gezet, ik woonde toen nog in Groningen, aan de Hereweg, nummer 12. Gelukkig bedacht ik me op tijd dat dat echt niet slim was. Dat is me bijgebleven, brrr.

Foto’s van anderen plaats ik ook niet zomaar. Vorig jaar op Lowlands maakte ik een foto van een dronken meisje dat in de modder lag. Ik wilde ‘m op Instagram zetten, maar toen zag ik haar vriend boos kijken. Snapte ik wel, dus heb ik ‘m meteen gewist.

Illegaal downloaden doe ik al jaaaaren niet meer. Vroeger downloadde ik alles, films, series, muziek. Piratenbaai, weet je wel. Nu betaal ik gewoon voor Spotify en Netflix. Veel makkelijker en veiliger.

Wat je beter niet kunt doen: schelden en mensen beledigen op social media. Ik was een keer best fel tegen iemand op Twitter, die gast had echt een stomme opmerking gemaakt over Feyenoord. Later kreeg ik spijt. Je weet nooit wie er meeleest.

Wat je niet mag plaatsen/doen:

• Illegaal gedownloade content (films, muziek, etc.)
• Persoonlijke gegevens van jezelf of anderen (adres, BSN, bankgegevens)
• Foto’s/video’s van anderen zonder toestemming
• Beledigende of discriminerende content