Wat is de gemiddelde woordenschat?

De illusie van 38.000 woorden: Wat is jouw werkelijke woordenschat?

Het klinkt indrukwekkend: de gemiddelde Nederlander beheerst naar schatting ruim 38.000 woorden. Dit cijfer duikt regelmatig op in artikelen en discussies over taalvaardigheid. Maar klopt dit wel, en wat zegt dit eigenlijk over onze dagelijkse communicatie? De waarheid is genuanceerder dan dit ene, indrukwekkende getal suggereert.

Het genoemde aantal van 38.000 woorden verwijst naar de passieve woordenschat. Dit is de verzameling woorden die we herkennen wanneer we ze lezen of horen. We begrijpen de betekenis, ook al gebruiken we ze zelf niet actief. Denk aan specialistische termen, archaïsche woorden of woorden uit minder bekende contexten. Je kunt ze begrijpen in een zin, maar ze komen niet vanzelf in jouw eigen spraak of schrift naar boven.

Het verschil met de actieve woordenschat is enorm. Dit is de verzameling woorden die we daadwerkelijk en regelmatig gebruiken in onze dagelijkse communicatie, zowel mondeling als schriftelijk. Anneke Smits, lector Onderwijsinnovatie (en hier dient een concrete verwijzing naar haar werk/publicatie te komen indien beschikbaar, bijv.: “zoals blijkt uit haar onderzoek gepubliceerd in [bron]”), benadrukt dat dit aantal voor de meeste mensen significant lager ligt, namelijk slechts in de orde van enkele duizenden woorden.

De discrepantie tussen passieve en actieve woordenschat is niet alleen interessant, maar ook cruciaal om te begrijpen. Het beheersen van 38.000 woorden betekent niet dat je deze moeiteloos inzet in alledaagse gesprekken of teksten. De actieve woordenschat is immers de graadmeter voor onze effectieve communicatievaardigheid. Het is de sleutel tot heldere uitdrukking, het vermogen om nuances te leggen en subtiliteiten te beschrijven.

Verschillende factoren beïnvloeden de grootte van zowel de passieve als de actieve woordenschat. Onderwijs, leesgedrag, sociale omgeving en beroep spelen hierin een belangrijke rol. Iemand met een academische achtergrond zal bijvoorbeeld een veel grotere passieve woordenschat hebben dan iemand met een lager opleidingsniveau. Evenzo zal een schrijver een veel grotere actieve woordenschat bezitten dan iemand die zelden schrijft.

Kortom, hoewel het getal van 38.000 woorden indrukwekkend is, is het cruciaal om onderscheid te maken tussen passieve en actieve woordenschat. De focus dient te liggen op het vergroten van onze actieve woordenschat, want dát is wat onze communicatieve vaardigheden werkelijk versterkt. De 38.000 woorden vormen een potentieel, een reservoir waaruit we kunnen putten, maar het is de selectie en het gebruik van slechts een deel ervan dat uiteindelijk telt.

#Gemiddelde #Nederlands #Woordenschat