Waarom betaalt mevrouw Heineken geen belasting?

De Heineken-erfenis: Een spelletje van belastingoptimalisatie?

De recente wijziging in de wetgeving, die per 1 januari de fiscale constructie van mevrouw Charlene de Carvalho-Heineken verboden heeft, werpt een schijnwerper op de complexe wereld van belastingoptimalisatie en de vraag: betaalt zij wellicht geen belasting op haar aanzienlijke Heineken-inkomsten? Het antwoord is genuanceerd.

Het is onomstotelijk dat mevrouw De Carvalho-Heineken, net als vele andere vermogende particulieren en multinationals, voortdurend op zoek is naar manieren om haar belastinglast te minimaliseren, binnen de wettelijke kaders. De eerder gebruikte constructie, nu verboden, maakte gebruik van specifieke regelgeving om de dividendbelasting te ontwijken. Dit was geen illegale activiteit, maar wel een die door de overheid als onwenselijk werd beschouwd, vandaar de wetswijziging.

De essentie is dat het systeem werd uitgebuit. Door slimme fiscale planning wist ze een aanzienlijk deel van de belasting te omzeilen. Nu de ‘dividendtruc’ niet langer werkt, is ze overgestapt op een andere methode: de terugbetaling van aandelenkapitaal. Dit is op zich een legale manoeuvre. Het verschil zit hem in de fiscale behandeling. Dividenduitkeringen worden belast, terwijl terugbetalingen van aandelenkapitaal, onder bepaalde voorwaarden, dat niet zijn.

Dit roept echter belangrijke vragen op. Is het rechtvaardig dat iemand met een vermogen van deze omvang, dankzij de exploitatie van gaten in de wetgeving, minimale belasting betaalt? De discussie over belastingrechtvaardigheid wordt hiermee opnieuw aangewakkerd. De overheid probeert met regelmatige aanpassingen de mogelijkheden tot belastingontwijking te beperken, maar de strijd lijkt een oneindige wapenwedloop. Vermogende particulieren en hun adviseurs zijn immers voortdurend op zoek naar nieuwe manieren om de fiscale wetgeving te omzeilen, en de wetgever moet constant achter de feiten aanlopen.

De casus De Carvalho-Heineken is exemplarisch voor een breder probleem. Het illustreert de onevenwichtigheid in het belastingsysteem, waar individuen met enorme vermogens aanzienlijke middelen hebben om hun belastingverplichtingen te minimaliseren, terwijl de gemiddelde burger een veel beperkter arsenaal aan mogelijkheden heeft. De vraag blijft dan ook of het huidige systeem wel voldoende rechtvaardig is en of er een betere balans te vinden is tussen het stimuleren van economische groei en het verzekeren van een eerlijke belastingverdeling. Het is een discussie die ver voorbij het Heineken-imperium reikt en de kern raakt van de sociale rechtvaardigheid in een tijdperk van toenemende ongelijkheid.