Wat kan PSA beïnvloeden?

Wat kan je PSA-waarde beïnvloeden? Een verhoogde PSA en de weg naar duidelijkheid.

Een verhoogd prostaatspecifiek antigeen (PSA) gehalte in het bloed kan leiden tot grote ongerustheid. Hoewel een verhoogde PSA-waarde vaak geassocieerd wordt met prostaatkanker, is dit niet de enige oorzaak. Verschillende factoren kunnen de PSA-spiegel beïnvloeden, waardoor een nauwkeurige diagnose cruciaal is om onnodige angst te voorkomen.

Factoren die de PSA-waarde kunnen verhogen:

• Prostaatkanker: Dit is de meest bekende oorzaak van een verhoogde PSA. Een kwaadaardige tumor in de prostaat scheidt PSA af in de bloedbaan. De hoogte van de PSA-waarde geeft echter geen indicatie van de ernst of agressiviteit van de kanker.
• Goedaardige prostaatvergroting (benigne prostaathyperplasie of BPH): BPH is een veelvoorkomende aandoening bij mannen op leeftijd, waarbij de prostaat vergroot raakt. Deze vergroting kan leiden tot een verhoogde PSA-productie, zelfs zonder aanwezigheid van kanker.
• Prostatitis (prostaatontsteking): Infecties of ontstekingen van de prostaat kunnen de PSA-spiegel tijdelijk verhogen. Dit is vaak gepaard met andere symptomen zoals pijn, koorts en moeilijk urineren.
• Prostaatkankerbehandeling: Behandelingen zoals prostatectomie (verwijdering van de prostaat) of radiotherapie kunnen de PSA-waarde tijdelijk verhogen of verlagen, afhankelijk van de methode en het stadium van de kanker.
• Leeftijd: De PSA-waarde neemt doorgaans toe met de leeftijd, zelfs bij mannen zonder prostaatkanker.
• Ejaculatie: Seksuele activiteit, met name ejaculatie, kan de PSA-waarde tijdelijk verhogen. Dit effect is meestal van korte duur.
• Rectale onderzoek: Een digitaal rectaal onderzoek (DRE) kan de PSA-waarde tijdelijk verhogen.
• Medicatie: Bepaalde medicijnen, zoals sommige alfa-blokkers die gebruikt worden bij BPH, kunnen de PSA-waarde licht verhogen.
• Cyclus van prostaatweefsel: De PSA productie is niet constant, en kan fluctueren op natuurlijke manier.

De noodzaak van precisiediagnostiek:

Een verhoogde PSA-waarde alleen is niet voldoende om de diagnose prostaatkanker te stellen. Om een accurate beoordeling te krijgen, zijn aanvullende onderzoeken nodig. Dit kan onder meer bestaan uit:

• Digitaal rectaal onderzoek (DRE): Een lichamelijk onderzoek waarbij de arts de prostaat voelt via het rectum.
• Prostaatbiopsie: Een procedure waarbij een klein weefselmonster uit de prostaat wordt genomen voor microscopisch onderzoek.
• MRI-scan van de prostaat: Een beeldvormende techniek die gedetailleerde beelden van de prostaat levert.

Een combinatie van deze onderzoeken, gecombineerd met een grondige medische geschiedenis en klinische beoordeling, zorgt voor een betrouwbaardere diagnose en helpt onderscheid te maken tussen goedaardige en kwaadaardige aandoeningen. Door middel van geavanceerde precisiediagnostiek kunnen artsen de oorzaak van een verhoogde PSA-waarde met grotere zekerheid vaststellen, waardoor onnodige zorgen en stress bij de patiënt verminderd worden. Een heldere diagnose is de eerste stap naar de juiste behandeling en een gerustgesteld gevoel.