Wat zeg je als het niet goed gaat?

Wat zeg je als het niet goed gaat? Een gids voor empathische communicatie

Het leven gooit ons regelmatig obstakels in de weg. Of het nu gaat om een verloren baan, een relatiebreuk, een ziekte, of een andere tegenslag, het is belangrijk te weten hoe je iemand kunt steunen die worstelt. Wat zeg je als het niet goed gaat met iemand die je dierbaar is? Een simpel “Het spijt me” volstaat vaak niet. Echte steun vereist meer dan oppervlakkige woorden; het vereist empathie, actief luisteren en een oprechte wil om te begrijpen.

Vermijd goedbedoelde, maar vaak onhandige adviezen:

Veel mensen voelen de drang om direct oplossingen aan te bieden. Zinnen als “Je moet gewoon…” of “Waarom doe je niet…” kunnen echter averechts werken. Degene die worstelt voelt zich vaak niet gehoord, maar beoordeeld. Het probleem wordt niet erkend, alleen de vermeende oplossing wordt aangeboden. Dit kan leiden tot frustratie en een gevoel van niet begrepen worden.

Focus op empathie en actief luisteren:

In plaats van oplossingen te bieden, richt je je op het begrijpen van de situatie en de gevoelens van de ander. Actief luisteren betekent niet alleen luisteren naar de woorden, maar ook naar de toon, de lichaamstaal en de emoties die erachter schuilgaan. Stel open vragen zoals: “Hoe voel je je?”, “Wat is er gebeurd?”, “Wat is het moeilijkste voor je op dit moment?”. Laat de ander zijn verhaal vertellen zonder onderbrekingen.

Valideer de gevoelens:

Een cruciale stap is het valideren van de gevoelens van de ander. Ook al begrijp je de situatie niet volledig, je kunt wel de emoties erkennen. Zinnen als: “Het klinkt alsof je het erg moeilijk hebt,” of “Ik kan me voorstellen dat je je verdrietig/boos/gefrustreerd voelt,” laten zien dat je luistert en hun gevoelens serieus neemt. Vermijd zinnen die de gevoelens minimaliseren zoals “Ach, het komt wel goed” of “Het had erger gekund”. Deze zinnen bagatelliseren de pijn van de ander.

Bied concrete steun:

Naast empathie en actief luisteren, kun je concrete steun bieden. Dit kan praktische hulp zijn, zoals boodschappen doen, op de kinderen passen, of gewoon samen een wandeling maken. Een simpel gebaar kan een wereld van verschil maken. Je kunt ook aanbieden om samen naar een hulpverlener te gaan, of om informatie te zoeken over relevante hulpbronnen.

Wees geduldig en aanwezig:

Het verwerken van moeilijke situaties kost tijd. Wees geduldig en laat de ander weten dat je er voor hem of haar bent, ongeacht de duur van het proces. Je aanwezigheid alleen al kan een grote steun zijn.

Kortom, het gaat erom de ander te laten voelen dat hij of zij niet alleen is en dat zijn of haar gevoelens serieus genomen worden. Empathie, actief luisteren en concrete steun zijn de sleutels tot effectieve communicatie wanneer het niet goed gaat.