Wat te doen aan een cyste op de schaamlip?

Een cyste op de schaamlip: oorzaken, behandeling en preventie

Een cyste op de schaamlip, vaak een Bartholin cyste genoemd, is een pijnlijke en soms oncomfortabele aandoening die veel vrouwen treft. Deze cysten ontstaan in de Bartholin klieren, kleine klieren aan weerszijden van de vaginaopening die slijm afscheiden om de vagina te smeren. Wanneer een van deze klieren verstopt raakt, kan zich een met vocht gevulde zwelling ontwikkelen: de cyste. Deze kan variëren in grootte van een kleine erwt tot een aanzienlijke zwelling.

Oorzaken van een Bartholin cyste:

Hoewel de exacte oorzaak niet altijd duidelijk is, zijn er een aantal factoren die de kans op het ontstaan van een Bartholin cyste vergroten:

• Infectie: Een infectie, vaak veroorzaakt door bacteriën zoals Chlamydia trachomatis of Neisseria gonorrhoeae, is een veelvoorkomende oorzaak van verstopping en ontsteking van de Bartholin klieren.
• Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s): Zoals hierboven genoemd, kunnen SOA’s leiden tot infecties die de klieren blokkeren.
• Irritatie: Irritatie van de schaamlippen door bijvoorbeeld ruwe kleding of scherpe voorwerpen kan bijdragen aan de verstopping van de klieren.
• Allergische reacties: Een allergische reactie op bepaalde producten voor persoonlijke hygiëne kan eveneens irritatie en verstopping veroorzaken.

Symptomen:

Een Bartholin cyste kan zich op verschillende manieren manifesteren. Sommige cysten zijn asymptomatisch, terwijl andere aanzienlijke pijn en ongemak veroorzaken. Mogelijke symptomen zijn:

• Een pijnloze of pijnlijke zwelling aan één zijde van de vaginaopening.
• Roodheid en zwelling van de schaamlip.
• Pijn tijdens het zitten, lopen of seks.
• Koorts en algemene malaise bij een geïnfecteerde cyste (abces).
• Pusafscheiding uit de cyste (abces).

Behandeling:

De behandeling hangt af van de grootte, de symptomen en of de cyste geïnfecteerd is. Kleine, pijnloze cysten vereisen vaak geen behandeling. Grotere, pijnlijke cysten of geïnfecteerde cysten (abcessen) vereisen wel behandeling. Mogelijke behandelingen zijn:

• Warme baden: Regelmatig warme baden kunnen helpen om de cyste te verkleinen en de pijn te verlichten.
• Incisie en drainage: Bij een geïnfecteerde cyste (abces) kan de arts de cyste inciseren en draineren om het pus te verwijderen.
• Marsupialisatie: Deze chirurgische ingreep is een meer permanente oplossing. De cyste wordt geopend, gereinigd en gedraineerd. Een deel van de cystewand wordt verwijderd en de randen worden aan de huid vastgehecht, waardoor een opening ontstaat en verdere infectie wordt voorkomen. Dit minimaliseert de kans op herhaling.
• Wordtkatheter: In sommige gevallen kan een kleine catheter in de cyste geplaatst worden om de drainage te bevorderen.

Preventie:

Hoewel het niet altijd mogelijk is om het ontstaan van een Bartholin cyste te voorkomen, kunnen de volgende maatregelen het risico verminderen:

• Veilige seks: Gebruik van condooms kan het risico op SOA’s en bijbehorende infecties verminderen.
• Goede hygiëne: Houd het genitale gebied schoon en droog.
• Loszittende kleding: Draag loszittende kleding van ademende materialen om irritatie te voorkomen.

Wanneer naar de dokter:

Raadpleeg altijd een arts als u een pijnlijke zwelling opmerkt aan uw schaamlip, of als de cyste gepaard gaat met koorts, pusafscheiding of andere ernstige symptomen. Een arts kan de juiste diagnose stellen en de meest geschikte behandeling adviseren. Zelfbehandeling wordt afgeraden.