Waarom mag je in Japan geen fooi geven?

De subtiele kunst van het niet-fooien in Japan: waarom een extraatje ongewenst is

Japan staat bekend om zijn verfijnde etiquette en diepgewortelde respect voor traditie. Dit uit zich ook op een heel concrete manier in de omgang met fooien: in Japan geef je geen fooi. Niet uit gierigheid, maar uit respect voor de ingeburgerde gewoonten en de impliciete boodschap die een fooi met zich meebrengt.

In tegenstelling tot veel westerse landen, waar fooien een essentieel onderdeel zijn van de vergoeding van dienstverleners, is dit in Japan volkomen anders. De reden hiervoor is tweeledig: ten eerste is de service in Japan doorgaans van een uitzonderlijk hoog niveau. De focus ligt op perfecte dienstverlening, niet op een extra vergoeding die deze dienstverlening moet stimuleren. Bedrijven investeren in de training van hun personeel, waardoor een hoog serviceniveau vanzelfsprekend is, niet afhankelijk van het vooruitzicht op fooien.

Ten tweede heeft het aanbieden van een fooi een andere connotatie in Japan dan in westerse culturen. In plaats van als een blijk van waardering gezien te worden, kan het interpreteren alsof de dienstverlener zijn werk onvoldoende heeft gedaan en extra geld nodig heeft om rond te komen. Dit kan als vernederend worden ervaren en een belediging voor de professionaliteit en het vakmanschap van de betrokken persoon. Het impliceert een gebrek aan vertrouwen in het al reeds opgenomen loon. Een fooi kan dus, paradoxaal genoeg, de vriendelijke intentie volledig ondermijnen.

De prijs die je betaalt in restaurants, hotels en andere servicepunten omvat de kosten voor de service. Het is dus niet nodig, en zelfs ongepast, om extra geld aan te bieden. In plaats van een fooi kun je je waardering beter uiten door een beleefde buiging, een “arigato gozaimasu” (dank u wel) en een oprecht compliment over de service. Dit wordt veel meer gewaardeerd dan een ongemakkelijke poging tot fooi geven.

Kortom, terwijl in veel landen fooi geven een gebaar van waardering is, is het in Japan een subtiele manier om onbedoeld beledigend te zijn. Door de servicekosten in de prijs te integreren, creëert Japan een systeem waarin zowel de werknemer als de klant zich op hun gemak voelen, zonder de potentiële ongemakken van fooien. Laat je dus tijdens je reis naar Japan leiden door respect voor de lokale gebruiken en geniet van de uitstekende service, zonder je zorgen te maken over extra betalingen.