Kun je kinderen zonder erfenis achterlaten?

Kunnen kinderen verstoken worden van hun erfenis? Een kwestie van wettelijk recht en morele dilemma’s

De vraag of ouders hun kinderen volledig kunnen onterven is complexer dan het op het eerste gezicht lijkt. Hoewel een testament de mogelijkheid biedt om de verdeling van het vermogen na het overlijden te regelen, is het onmogelijk om kinderen volledig buiten de erfenis te houden. De wet beschermt kinderen namelijk met het recht op de zogenaamde legitieme portie.

Het idee om een kind te onterven, vaak ingegeven door diepgaande conflicten, verstoorde relaties of een fundamenteel verschil in levensovertuiging, roept meteen morele vragen op. Maar hoe verhoudt die morele afweging zich tot de wettelijke realiteit?

Een testament kan wel degelijk aangeven dat een kind niets erft. Ouders kunnen in een testament expliciet vermelden dat een bepaald kind geen deel krijgt van de nalatenschap. Dit lijkt een volledige onterving, maar dat is het niet. De wet voorziet namelijk in een beschermingsmechanisme: de legitieme portie.

De legitieme portie: een onschendbaar recht

De legitieme portie is het wettelijk minimum aandeel dat een kind recht heeft op de erfenis van zijn of haar ouders, ongeacht wat er in het testament staat. De hoogte van dit aandeel is wettelijk vastgelegd en varieert afhankelijk van het aantal kinderen en de aanwezigheid van andere erfgenamen (zoals een partner). Als een testament de legitieme portie van een kind niet respecteert, kan dat kind naar de rechter stappen om zijn of haar recht te claimen. Het testament is dan in zoverre nietig.

Het is dus niet mogelijk om een kind volledig buiten de erfenis te laten, enkel de verdeling van de erfenis kan door het testament beïnvloed worden. De legitieme portie is een onschendbaar recht, bedoeld om kinderen tegen onrechtvaardige onterving te beschermen.

De emotionele impact

De beslissing om een kind (gedeeltelijk) te onterven is niet alleen juridisch, maar ook emotioneel beladen. De onderliggende redenen voor zo’n beslissing zijn vaak complex en pijnlijk. Het is cruciaal om te beseffen dat dit soort beslissingen, zelfs binnen het kader van de wet, een diepe impact kunnen hebben op de betrokken familieleden.

Conclusie

Een kind kan juridisch gezien niet volledig verstoken worden van de erfenis. Het recht op de legitieme portie biedt een belangrijke bescherming. Hoewel een testament de verdeling van het vermogen kan beïnvloeden, dient deze altijd rekening te houden met de wettelijke rechten van de kinderen. Overwegingen over onterving vragen om gedegen juridisch advies en een doordachte afweging van zowel de juridische als de emotionele implicaties.