Heeft een kind altijd recht op een erfenis?

Heeft een kind altijd recht op een erfenis? Niet per se, maar wel op de legitieme portie.

De vraag of een kind altijd recht heeft op een erfenis is complexer dan het lijkt. Hoewel ouders in Nederland testamentarische vrijheid hebben, wat betekent dat zij zelf kunnen bepalen wie hun erfgenaam wordt, is deze vrijheid niet onbeperkt. Kinderen, en in bepaalde gevallen ook de partner, hebben recht op de zogenaamde legitieme portie. Dit recht staat los van de vraag of een kind al dan niet onterfd is in een testament.

Onterven betekent dat een kind expliciet wordt uitgesloten van de erfenis. Ouders kunnen hiervoor verschillende redenen hebben, maar ongeacht de reden behoudt het kind wel het recht op de legitieme portie. Dit is een wettelijk vastgelegde minimale aanspraak op de nalatenschap, gelijk aan de helft van het erfdeel dat het kind zou hebben gekregen als er geen testament was.

Stel, een ouder laat een vermogen van €200.000 na en heeft twee kinderen. Zonder testament erft elk kind €100.000. Wordt één kind onterfd, dan behoudt dit kind recht op de helft van zijn oorspronkelijke erfdeel, dus €50.000. Dit is de legitieme portie. Het andere kind erft in dit scenario de rest van de nalatenschap, dus €150.000.

De legitieme portie is een geldvordering op de erfgenamen. Het onterfde kind erft dus niet direct goederen uit de nalatenschap, maar heeft recht op een geldbedrag ter hoogte van de legitieme portie. Dit bedrag moet worden voldaan door de erfgenamen.

Het is belangrijk te benadrukken dat de legitieme portie alleen kan worden opgeëist na het overlijden van de ouder. Tijdens het leven van de ouder heeft het kind geen recht op dit deel van het (toekomstige) vermogen.

Het recht op de legitieme portie kan onder bepaalde omstandigheden worden beperkt of zelfs onthoud. Dit is echter uitzonderlijk en vereist een gegronde reden, zoals ernstig wangedrag van het kind jegens de ouder. Een dergelijke beperking moet expliciet in het testament worden vastgelegd en goed gemotiveerd.

Kortom, een kind heeft niet altijd recht op de volledige erfenis, maar wel op een minimaal deel daarvan: de legitieme portie. Onterven is mogelijk, maar neemt dit recht niet weg. Voor specifieke situaties is het raadzaam om juridisch advies in te winnen bij een notaris of erfrechtspecialist.