Waarom heb je zin in slecht eten als je ziek bent?

De trek in troostvoedsel bij ziekte: een kwestie van comfort of chemie?

Een kater, een flinke verkoudheid, of griep: we kennen het allemaal. Dat lusteloze gevoel, de pijn, de verstopte neus… en die onbedwingbare trek in een vette hap, een zoete traktatie, of iets anders dat we normaal gesproken zouden mijden. Waarom juist dan, als ons lichaam het hardst aan het herstellen is, krijgen we zo’n enorme zin in ‘slecht’ eten? De verklaring is complexer dan je zou denken, en gaat verder dan simpelweg ‘comfort food’.

Het idee dat je lichaam bij ziekte zich volledig richt op genezing, ten koste van andere processen, is deels waar. De immuunrespons is een energie-intensieve operatie. Ons lichaam mobiliseert alle beschikbare middelen om indringers te bestrijden, en de spijsvertering wordt – logischerwijs – minder prioriteit gegeven. Dit verklaart de verminderde eetlust die velen ervaren in de beginfase van een ziekte. De signalen die normaal gesproken aangeven dat we honger hebben, worden overstemd door de urgentie van de immuunrespons.

Maar dan die intense cravings voor juist die ongezonde lekkernijen. Hier spelen verschillende factoren een rol:

• Verandering in smaakperceptie: Ontstekingen, die vaak gepaard gaan met ziekte, kunnen de smaakreceptoren beïnvloeden. Dit kan leiden tot een voorkeur voor zoute, zoete of vetrijke voedingsmiddelen, die in feite een versterkte smaakbeleving bieden. Wat normaal te zout of te zoet lijkt, kan juist aantrekkelijk worden tijdens ziekte.

• Comfort en gewenning: Troostvoedsel is een bekende factor. De geuren en smaken van vertrouwde gerechten kunnen een gevoel van veiligheid en comfort bieden in een periode van ongemak. Dit is een psychologisch effect, maar het is wel degelijk een belangrijke drijfveer. We grijpen naar wat we kennen en wat ons op een bepaald niveau geruststelt.

• Verlies van zink en andere voedingsstoffen: Ziek zijn leidt vaak tot een verlies aan essentiële voedingsstoffen, waaronder zink. Een tekort aan zink kan leiden tot een verstoorde smaakzin en een verhoogde trek in zoete en zoute voedingsmiddelen. Het lichaam probeert op deze manier (onbewust) de tekorten aan te vullen, al is de keuze vaak niet de meest gezonde.

• Hormonen: De hormoonhuishouding verandert tijdens ziekte. Sommige hormonen kunnen de eetlust en de voorkeur voor specifieke voedingsmiddelen beïnvloeden. Deze hormonale verschuivingen dragen bij aan de complexe interactie tussen ziekte, eetlust en voedselkeuze.

Kortom, de trek in ‘slecht’ eten tijdens ziekte is geen simpele kwestie van luiheid of een gebrek aan zelfbeheersing. Het is een samenspel van fysiologische veranderingen, psychologische factoren en mogelijk ook voedingstekorten. Hoewel het verleidelijk is om toe te geven aan die cravings, is het belangrijk om te streven naar een evenwicht tussen comfort en gezonde voeding. Kleine porties lichte, voedzame maaltijden zijn vaak beter dan het overgeven aan de meest intense trek, vooral als het om de langere termijn gaat en het herstel.