Wat valt er onder bijzondere persoonsgegevens?

Achter de Privacygordijn: Wat zijn Bijzondere Persoonsgegevens en Waarom zijn ze Zo Gevoelig?

In een tijdperk waarin data de nieuwe valuta is, is het cruciaal om te begrijpen welke informatie over onszelf extra bescherming verdient. We spreken dan over zogenaamde “bijzondere persoonsgegevens”. Deze gegevens, gekenmerkt door hun gevoeligheid, geven een intieme inkijk in iemands identiteit en overtuigingen. Maar wat valt er precies onder deze noemer, en waarom is de bescherming ervan zo belangrijk?

Anders dan ‘gewone’ persoonsgegevens zoals naam, adres of e-mailadres, onthullen bijzondere persoonsgegevens aspecten van ons leven die ons kwetsbaar kunnen maken voor discriminatie of misbruik. De wetgever heeft dit erkend en daarom zijn er strengere regels verbonden aan de verwerking van deze informatie.

De Gevoelige Kern: Wat valt er onder bijzondere persoonsgegevens?

De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), de Europese wet die de privacy van burgers beschermt, definieert de volgende categorieën als bijzondere persoonsgegevens:

• Ras of etnische afkomst: Informatie over iemands ras, huidskleur, afkomst of nationaliteit. Het verzamelen van deze gegevens kan leiden tot profilering en discriminatie.
• Politieke opvattingen: Mening over politieke partijen, standpunten en ideologieën. Het registreren hiervan kan invloed hebben op iemands kansen en vrijheden.
• Religieuze of levensbeschouwelijke overtuiging: Informatie over iemands geloof, filosofische visie op het leven of spirituele praktijken. Openbaring hiervan kan leiden tot stigmatisering of uitsluiting.
• Lidmaatschap van een vakbond: Betrekking tot iemands betrokkenheid bij een organisatie die de belangen van werknemers behartigt. Deze informatie kan gevoelig zijn in arbeidsrelaties.
• Gegevens over gezondheid: Alle informatie met betrekking tot iemands fysieke of mentale gezondheid, inclusief medische dossiers, diagnoses, behandelingen en medicatie. Misbruik van deze gegevens kan leiden tot discriminatie bij bijvoorbeeld verzekeringen of sollicitaties.
• Gegevens over iemands seksueel gedrag of seksuele geaardheid: Informatie over iemands seksuele voorkeuren, relaties en identiteit. Deze gegevens zijn extreem persoonlijk en de openbaring ervan kan ernstige gevolgen hebben.
• Genetische gegevens: Informatie over iemands erfelijke aanleg, afkomstig uit genetische analyses. Deze gegevens kunnen informatie onthullen over toekomstige gezondheidsrisico’s en aanleg voor bepaalde ziekten.
• Biometrische gegevens met het oog op unieke identificatie: Kenmerken van een persoon (zoals vingerafdrukken, gezichtsscans of irisscans) die worden gebruikt om die persoon te identificeren. Het verzamelen en opslaan van deze gegevens kan leiden tot misbruik en inbreuk op de persoonlijke levenssfeer.

Waarom is de bescherming zo belangrijk?

Het verwerken van bijzondere persoonsgegevens is in principe verboden, tenzij er sprake is van een specifieke uitzondering in de wet. Deze uitzonderingen zijn bedoeld om een evenwicht te vinden tussen het beschermen van iemands privacy en het mogelijk maken van bepaalde activiteiten die in het algemeen belang zijn, zoals wetenschappelijk onderzoek of gezondheidszorg.

De strengere regels zijn er om te voorkomen dat deze gevoelige informatie wordt gebruikt om te discrimineren, te profileren, of op een andere manier iemands rechten en vrijheden te schenden. Denk bijvoorbeeld aan het weigeren van een baan op basis van iemands ras, het uitsluiten van iemand van een verzekering vanwege genetische aanleg, of het in de gaten houden van iemands politieke overtuigingen.

Conclusie:

Het is essentieel dat we ons bewust zijn van wat bijzondere persoonsgegevens zijn en waarom ze zo gevoelig zijn. Alleen dan kunnen we onszelf beschermen en eisen dat organisaties die deze gegevens verwerken, dit op een rechtmatige, transparante en veilige manier doen. Door de bescherming van deze gegevens te respecteren, dragen we bij aan een maatschappij waarin iedereen gelijkwaardig wordt behandeld en persoonlijke vrijheid gewaarborgd is.