Wat is een schending van het portretrecht?

Je gezicht, jouw recht: Wanneer is er sprake van portretschending?

Je staat erop, gefotografeerd in opdracht. Misschien voor je LinkedIn-profiel, een familiefoto of een reclamecampagne. Je hebt afspraken gemaakt met de fotograaf en ineens zie je die foto opduiken op een plek waar je hem absoluut niet verwachtte. Een ongemakkelijk gevoel bekruipt je. Terecht, want mogelijk is je portretrecht geschonden.

Wat houdt dat precies in, portretrecht? Simpel gezegd: jij bepaalt wat er met jouw beeltenis gebeurt. Wanneer een portret, specifiek één gemaakt in opdracht, zonder jouw expliciete toestemming openbaar wordt gemaakt, is er sprake van een schending van dit recht. Dit geldt ongeacht hoe onschuldig de publicatie lijkt. Of de foto nu op een website staat, in een folder prijkt of gedeeld wordt op sociale media: zonder jouw akkoord mag het niet.

De verantwoordelijkheid voor deze schending ligt bij degene die het portret openbaar maakt. In de meeste gevallen is dit de fotograaf. Hij of zij is dan ook aansprakelijk voor de eventuele schade die jij als geportretteerde lijdt. Deze schade kan zowel materieel als immaterieel zijn. Denk aan gederfde inkomsten als de foto jouw professionele imago schaadt, maar ook aan emotionele schade zoals reputatieschade of aantasting van je privacy.

Het is belangrijk te onthouden dat “openbaar maken” een breed begrip is. Het plaatsen van de foto op een besloten Facebookgroep of het versturen naar een kleine mailinglist valt hier ook onder. Zelfs als de foto niet direct toegankelijk is voor het grote publiek, kan er sprake zijn van een publicatie en dus een schending van je portretrecht.

Wat kun je doen bij een portretschending?

In eerste instantie is het raadzaam om contact op te nemen met de partij die de foto heeft gepubliceerd en te verzoeken om verwijdering. Kom je er samen niet uit, dan zijn er juridische stappen mogelijk. Een gespecialiseerde advocaat kan je hierin adviseren en bijstaan in het claimen van een schadevergoeding.

Voorkomen is beter dan genezen. Maak daarom vooraf duidelijke afspraken met de fotograaf over het gebruik van de foto’s. Leg deze afspraken vast in een contract, waarin je specificeert waarvoor de foto’s wél en vooral níet gebruikt mogen worden. Zo bescherm je jezelf tegen ongewenste publicaties en houd je de controle over je eigen beeltenis.