Waar mag de beveiliging fouilleren?

Waar mag de beveiliging fouilleren? De grenzen van de lichamelijke integriteit

De vraag waar en wanneer beveiligers iemand mogen fouilleren is complex en wordt geregeld door een ingewikkeld samenspel van wet- en regelgeving. Het korte antwoord is: alleen als dit expliciet is toegestaan en in overeenstemming is met de wet. Een simpele ‘ik mag dat’ van een beveiliger volstaat absoluut niet.

Het recht op lichamelijke integriteit is een fundamenteel recht, beschermd door artikel 11 van de Grondwet. Beveiligers, ongeacht hun opleiding of functie, mogen dit recht niet zomaar schenden. Het fouilleren van een persoon is een ingrijpende handeling die alleen gerechtvaardigd kan zijn onder strikte voorwaarden.

De basis: bedrijfsvoorschriften en privaatrecht

De bevoegdheid tot fouilleren moet altijd gebaseerd zijn op geldende bedrijfsvoorschriften, die op hun beurt conform de privaatrechtelijke regelgeving moeten zijn. Dit betekent dat de regels duidelijk, specifiek en in lijn met de wet moeten zijn. Een vage clausule over “handhaving van de orde” is onvoldoende. De bedrijfsvoorschriften dienen precies te beschrijven onder welke omstandigheden een fouillering is toegestaan, welke procedure moet worden gevolgd (bijvoorbeeld toestemming vragen, aanwezigheid van getuigen) en welke soort fouillering is toegestaan (oppervlakkig of grondig).

Specifieke locaties en evenementen

De bevoegdheid tot fouilleren komt vaak voor op locaties of tijdens evenementen met een verhoogd veiligheidsrisico. Denk hierbij aan:

• Sportstadions en concertzalen: Tijdens grote evenementen waar veel mensen samenkomen, is de kans op incidenten groter. Het fouilleren van bezoekers kan dan gerechtvaardigd zijn om het binnendringen van verboden voorwerpen (wapens, vuurwerk, etc.) te voorkomen.
• Bedrijfsgebouwen met gevoelige informatie: In bedrijven met strikte beveiligingsrichtlijnen, zoals datacenters of banken, kan fouilleren bij binnenkomst onderdeel zijn van de beveiligingsmaatregelen.
• Overheidsgebouwen: Ook hier kan fouilleren worden toegepast, maar dit valt vaak onder specifieke wettelijke regelgeving en wordt uitgevoerd door opgeleide ambtenaren, niet alleen beveiligers.

Grenzen aan de bevoegdheid

Zelfs wanneer een beveiliger op grond van bedrijfsvoorschriften bevoegd is tot fouilleren, zijn er grenzen. Een fouillering moet altijd proportioneel zijn aan het risico. Een grondige fouillering is alleen gerechtvaardigd als er concrete aanwijzingen zijn dat iemand gevaarlijke voorwerpen bij zich draagt. Een oppervlakkig onderzoek is vaak voldoende.

Een beveiliger mag nooit geweld gebruiken bij een fouillering. Weigert iemand gefouilleerd te worden en is er geen concrete aanwijzing voor gevaar, dan kan de beveiliger de toegang weigeren, maar niet tot dwang overgaan.

Conclusie

Fouilleren door beveiligers is een gevoelige kwestie. Het is essentieel dat zowel de bedrijfsvoorschriften als de uitvoering ervan strikt conform de wet en de fundamentele rechten van de burger zijn. Bij twijfel over de rechtmatigheid van een fouillering is het raadzaam om juridisch advies in te winnen. De verantwoordelijkheid voor het naleven van de wet en het respecteren van de rechten van burgers ligt bij zowel de werkgever als de beveiliger zelf.