Kan je jezelf afmelden als je 18 bent?

18 jaar en klaar met school: Wat zijn mijn rechten en plichten?

Op je achttiende verjaardag ben je volwassen. Je mag stemmen, een contract tekenen en – cruciaal voor dit onderwerp – je leerplicht vervalt. Maar betekent dit dat je op die dag je schooltas in de hoek kunt gooien en nooit meer naar school hoeft? Helaas, zo simpel ligt het niet.

Het vervallen van de leerplicht op je achttiende betekent niet dat je zomaar kunt stoppen met school zonder consequenties. Ongeoorloofde afwezigheid, spijbelen dus, kan nog steeds gevolgen hebben. Denk aan:

• Verlies van studierechten: Afhankelijk van het type onderwijsinstelling en je opleiding, kan ongeoorloofde afwezigheid leiden tot schorsing of zelfs verwijdering van school. Dit is vooral relevant voor middelbare scholen (VMBO, HAVO, VWO) en MBO-opleidingen. Universiteiten en hogescholen hanteren vaak soepelere regels, maar ook daar zijn er grenzen aan het aantal gemiste lessen.

• Gevolgen voor studiefinanciering: Ontvang je studiefinanciering? Dan zijn er voorwaarden verbonden aan je studieprestaties. Langdurige en ongeoorloofde afwezigheid kan leiden tot het stopzetten of terugvorderen van deze financiering. De eisen verschillen per aanbieder (DUO, etc.), dus check altijd de specifieke voorwaarden.

• Schade aan je toekomstperspectief: Het vroegtijdig verlaten van je opleiding zonder een goed plan B kan grote gevolgen hebben voor je toekomst. Een diploma of certificaat is vaak een voorwaarde voor het vinden van werk. Zelfs als je een baan vindt zonder diploma, kan het je carrièremogelijkheden op lange termijn beperken.

Wat moet je doen als je op je achttiende wilt stoppen met school?

Het is van essentieel belang dat je een formeel verzoek indient bij je school om je uit te schrijven. Spreek met je mentor, decaan of een andere begeleider op school. Bespreek je redenen voor het verlaten van school en exploreer samen mogelijke alternatieven. Dit kan bijvoorbeeld zijn:

• Overstappen naar een andere opleiding: Misschien is de huidige opleiding niet de juiste match voor je.
• Een andere leerweg kiezen: Bedenk of een andere vorm van leren beter bij je past, zoals een BBL-opleiding (beroepsbegeleidende leerweg) of een andere vorm van volwasseneneducatie.
• Een plan voor de toekomst: Heb je al een baan, een plan om te gaan werken of een andere concrete doelstelling? Het hebben van een plan maakt het stoppen met school makkelijker te rechtvaardigen en vermindert de risico’s.

Door open communicatie met je school voorkom je problemen en kun je samen een gepaste oplossing vinden die aansluit bij jouw situatie en ambities. Het is jouw toekomst, en het is belangrijk om de juiste keuzes te maken, goed geïnformeerd en met de juiste begeleiding. Het plotseling stoppen met school zonder overleg kan je meer schade toebrengen dan je je realiseert.