Kan een ziekenhuis een verwijzing weigeren?

De frustrerende verwijzing: Wanneer mag een ziekenhuis ‘nee’ zeggen?

Het is gebeurd. Je zit met een zorgvraag, je huisarts adviseert een verwijzing naar een specialist in het ziekenhuis, en… afwijzing. Die koude douche. Dat knoopje in je maag. Ik ken het gevoel. Die machteloosheid, dat gevoel dat je zorg wordt tegengehouden, het knaagt eraan. En eerlijk? Ik vind het vreselijk oneerlijk.

De wet schrijft voor dat een ziekenhuis een verwijzing niet zomaar kan weigeren. Artikel 2:1 van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) legt de zorgverlener (dus ook het ziekenhuis) een zorgplicht op. Dat betekent dat zij je de zorg moeten geven die je nodig hebt, tenzij er een gegronde reden is om dat niet te doen. En daar zit ‘m nou net de crux. Wat is een gegronde reden?

Een ziekenhuis mag een verwijzing weigeren als:

• De specialist in kwestie geen contract heeft met jouw zorgverzekeraar. Dit is misschien wel de meest voorkomende reden. Het is een kwestie van geld. Zorgverzekeraars maken afspraken met ziekenhuizen over welke zorg tegen welke prijs geleverd wordt. Heeft de specialist geen contract, dan betaalt jouw verzekeraar niet, en de rekening voor jouw behandeling komt op het ziekenhuis te liggen. Dat is een risico dat ze vaak niet willen lopen. Dit is natuurlijk vreselijk frustrerend, want het is niet jouw schuld dat een specialist geen contract heeft.

• Er sprake is van een medisch onjuiste verwijzing. Dit is een minder vaak voorkomende reden, maar het kan voorkomen. Als de verwijzing onvolledig is, of als de huisarts een onjuiste diagnose lijkt te stellen, kan het ziekenhuis de verwijzing weigeren. Dit is natuurlijk ook vervelend, maar in dit geval is het belangrijk dat je met je huisarts praat over het verbeteren van de verwijzing.

• Er is geen capaciteit. Een ziekenhuis heeft een beperkte capaciteit. Als een specialist al een volle agenda heeft, kan het zijn dat hij of zij geen nieuwe patiënten kan aannemen. Ook dit is een lastige situatie, want je kunt daar niets aan veranderen. Een oplossing kan zijn om een andere specialist te zoeken, of op de wachtlijst te gaan staan.

• Een dringende medische reden. Soms is er sprake van een dringende situatie die alle aandacht vereist, dan kan het zijn dat niet-dringende gevallen een tijdje opzij moeten worden gezet.

Wat als je het niet eens bent met de weigering?

Het is belangrijk om te weten dat het ziekenhuis verplicht is om de weigering schriftelijk te motiveren. Lees die brief goed door! Is de reden onduidelijk of vind je de weigering onterecht? Dan heb je mogelijkheden:

• Bespreek het met je huisarts: Misschien kan hij de verwijzing aanpassen of een andere specialist voorstellen.
• Neem contact op met de klachtenfunctionaris van het ziekenhuis: Elk ziekenhuis heeft een klachtenfunctionaris. Die kan je helpen om je klacht op te lossen.
• Neem contact op met jouw zorgverzekeraar: Zij kunnen bemiddelen en misschien zelfs een andere oplossing vinden. Zoals het zoeken naar een andere specialist met een contract, of een second opinion.
• Overweeg juridische stappen: In uiterste instantie kun je juridische stappen ondernemen, maar dit is vaak een lange en moeizame weg.

De frustratie die je ervaart is volkomen begrijpelijk. Het voelt alsof je in een systeem vastzit, waar je als patiënt weinig invloed op hebt. Maar onthoud: je bent niet alleen. Er zijn mogelijkheden, er zijn mensen die je kunnen helpen. Geef niet op, blijf je rechten kennen en zoek hulp waar nodig. Jouw gezondheid is belangrijk, en je hebt recht op de best mogelijke zorg.