Kan een werkgever je verplichten minder te gaan werken?

Kan mijn werkgever mij verplichten minder te gaan werken?

De vraag of een werkgever je kan verplichten minder te gaan werken, is complexer dan het op het eerste gezicht lijkt. Het korte antwoord is: nee, in de meeste gevallen niet. Een werkgever kan de arbeidsomvang van een werknemer niet zomaar eenzijdig verminderen. De arbeidsovereenkomst is immers een overeenkomst tussen twee partijen, en wijzigingen vereisen in principe de instemming van beide partijen.

De wet beschermt werknemers tegen willekeurige wijzigingen in hun arbeidsvoorwaarden, waaronder het aantal uren dat zij werken. Een werkgever die je uren zonder jouw toestemming wil verlagen, handelt in principe in strijd met de arbeidsovereenkomst. Dit kan zelfs leiden tot juridische stappen van jouw kant, bijvoorbeeld een vordering tot nakoming van de overeenkomst of schadevergoeding.

Uitzonderingen op de regel:

Er zijn echter uitzonderingen op deze regel. Een werkgever kan wel degelijk de arbeidsomvang wijzigen indien dit expliciet is vastgelegd in de arbeidsovereenkomst. Denk bijvoorbeeld aan een clausule die de werkgever het recht geeft om de uren te wijzigen bij:

• Reorganisatie: Bij een reorganisatie kan het nodig zijn om functies te herstructureren of afdelingen te sluiten. In dat geval kan een clausule in de arbeidsovereenkomst de werkgever toestaan om de arbeidsomvang aan te passen, mits dit redelijk en billijk is. Belangrijk hierbij is dat de werkgever een gedegen reorganisatieplan heeft en de werknemer hierover goed wordt geïnformeerd en eventueel een passend alternatief wordt aangeboden.

• Bedrijfseconomische redenen: Ook bij ernstige bedrijfseconomische problemen, zoals dreigend faillissement, kan een clausule in de arbeidsovereenkomst de werkgever de mogelijkheid bieden om de arbeidsomvang te verminderen om het bedrijf te redden. Ook hier geldt dat de maatregel proportioneel en noodzakelijk moet zijn. De werkgever dient transparant te zijn over de economische situatie en de noodzaak van de maatregel.

• Tijdelijke wijzigingen: Sommige contracten bevatten clausules die toelaten tot tijdelijke wijzigingen in de arbeidsomvang, bijvoorbeeld bij seizoensgebonden werk. Deze clausules moeten echter duidelijk en ondubbelzinnig zijn geformuleerd.

Wat te doen als je werkgever je uren wil verminderen zonder jouw toestemming?

Mocht je werkgever je uren willen verminderen zonder jouw toestemming en zonder dat er een geldige clausule in je contract staat, dan is het raadzaam om:

• Het gesprek aan te gaan: Probeer eerst het probleem op te lossen door met je werkgever in gesprek te gaan. Vraag om een duidelijke uitleg van de situatie en de redenen voor de voorgestelde urenvermindering.
• Juridisch advies in te winnen: Raadpleeg een jurist of vakbond voor advies over je rechten en mogelijkheden. Zij kunnen je helpen bij het beoordelen van de rechtmatigheid van de actie van je werkgever.
• Schriftelijke bevestiging: Vraag om een schriftelijke bevestiging van alle afspraken die je met je werkgever maakt.

Het is van cruciaal belang om je rechten te kennen en je te laten bijstaan door een deskundige als je werkgever je wil verplichten minder te gaan werken zonder jouw toestemming en zonder een geldige juridische basis. Een eenzijdige urenreductie is in de meeste gevallen onacceptabel en kan juridische consequenties hebben voor de werkgever.