Is een woningcorporatie een bedrijf?

Is een woningcorporatie een bedrijf? Een genuanceerd antwoord.

De vraag of een woningcorporatie een bedrijf is, vereist een genuanceerd antwoord. Op het eerste gezicht lijken ze op bedrijven: ze beheren vastgoed, verhuren woningen, voeren onderhoud uit en hebben een complexe administratie. Toch verschilt hun aard fundamenteel van die van een reguliere commerciële onderneming. Ze zijn namelijk geen winstgedreven bedrijven in de traditionele zin van het woord.

Woningcorporaties opereren in Nederland als stichtingen of verenigingen zonder winstoogmerk. Hun statuten bepalen dat de winst – indien er al sprake van is – niet wordt uitgekeerd aan aandeelhouders, maar wordt gerecycled in de corporatie zelf. Deze herinvestering dient om de kwaliteit van de woningen te verbeteren, nieuwbouw te realiseren of de huurprijzen betaalbaar te houden. Dit staat in schril contrast met commerciële bedrijven, waar winstmaximalisatie centraal staat.

Hoewel ze geen winst nastreven, zijn woningcorporaties wel degelijk ondernemers. Ze moeten efficiënt opereren, binnen budget blijven, marktkansen benutten (bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van duurzame woningen) en concurreren om subsidies en financieringen. Ze verrichten marktactiviteiten, zoals het werven van huurders en het onderhouden van contacten met leveranciers. In die zin vertonen ze kenmerken van een bedrijf.

Echter, de maatschappelijke opdracht van een woningcorporatie onderscheidt hen wezenlijk. Hun primaire doel is niet winst maken, maar het voorzien in betaalbare en kwalitatieve woningen voor een specifieke doelgroep: mensen die anders moeilijk een woning zouden vinden. Deze maatschappelijke verantwoordelijkheid wordt gecontroleerd en gereguleerd door de overheid. Ze zijn onderworpen aan strenge regels en eisen op het gebied van huurprijzen, woningkwaliteit en sociale doelen.

Kortom, een woningcorporatie is een complexe entiteit. Ze vertoont kenmerken van een bedrijf door haar zakelijke operaties, maar onderscheidt zich fundamenteel door haar non-profit karakter en haar maatschappelijke missie. De vraag of het een bedrijf is, hangt dus af van de definitie die men hanteert. Beschouwt men winstmaximalisatie als de essentie van een bedrijf, dan is het antwoord duidelijk nee. Beschouwt men echter de zakelijke activiteiten en het beheer van activa als bepalend, dan is het antwoord genuanceerder en eerder ja, maar dan met de belangrijke toevoeging: een bedrijf met een sterk maatschappelijk doel.