Wat doet paracetamol met je lever?

Paracetamol: Een stille sluipmoordenaar voor je lever

Paracetamol, algemeen bekend als Tylenol of Panadol, is een veelgebruikt pijnstiller en koortsverlager. Het is een relatief veilig medicijn wanneer het volgens de aanbevolen dosering wordt ingenomen. Echter, overmatig gebruik of langdurige inname van hoge doses kan leiden tot ernstige leverschade, variërend van milde ontsteking tot acuut leverfalen.

Hoe paracetamol de lever beschadigt

Paracetamol wordt in de lever gemetaboliseerd, waarbij een kleine hoeveelheid wordt omgezet in een giftige stof die N-acetyl-p-benzoquinoneimine (NAPQI) wordt genoemd. Normaal gesproken wordt NAPQI onschadelijk gemaakt door een antioxidant in de lever, bekend als glutathione. Echter, bij overdosering of langdurig gebruik kan de lever overspoeld worden met NAPQI, wat leidt tot uitputting van glutathione.

Zonder bescherming door glutathione kan NAPQI zich binden aan levercellen en oxidatieve stress veroorzaken, wat leidt tot celdood en leverschade.

Risicofactoren voor paracetamol-geïnduceerde leverschade

Iedereen kan leverschade oplopen door paracetamol, maar sommige factoren verhogen het risico:

• Hoge dosering: De aanbevolen maximale dagelijkse dosis voor paracetamol is 4 gram voor volwassenen. Doseringen van meer dan 10 gram per dag worden als toxisch beschouwd.
• Langdurig gebruik: Langdurige inname van paracetamol in zelfs lage doseringen kan schadelijk zijn.
• Leveraandoeningen: Mensen met bestaande leveraandoeningen zijn gevoeliger voor de schadelijke effecten van paracetamol.
• Alcoholgebruik: Overmatig alcoholgebruik kan de lever beschadigen en het vermogen ervan om paracetamol te metaboliseren verminderen.
• Vasten: Vasten kan de leverglycogeenvoorraden uitputten, wat essentieel is voor de ontgifting van paracetamol.

Symptomen van paracetamol-geïnduceerde leverschade

Leverschade door paracetamol kan variëren van milde tot ernstige symptomen:

• Vroege symptomen: Misselijkheid, braken, buikpijn en vermoeidheid
• Tussentijdse symptomen: Geelzucht (vergeling van huid en ogen), donkere urine en lichte ontlasting
• Ernstige symptomen: Leverfalen, coma en de dood

Behandeling van paracetamol-geïnduceerde leverschade

De behandeling voor paracetamol-geïnduceerde leverschade is gericht op zowel het stoppen van de leverschade als het ondersteunen van de leverfunctie:

• Hepatische bescherming: Medicijnen zoals N-acetylcysteïne (NAC) kunnen helpen de lever te beschermen tegen verdere schade.
• Ondersteunende zorg: Dit omvat intraveneuze vloeistoffen, elektrolyten en bloedtransfusies indien nodig.
• Levertransplantatie: In ernstige gevallen kan een levertransplantatie nodig zijn om de beschadigde lever te vervangen.

Preventie van paracetamol-geïnduceerde leverschade

De beste manier om paracetamol-geïnduceerde leverschade te voorkomen is door het verstandig te gebruiken:

• Volg altijd de aanbevolen dosering en neem nooit meer dan de voorgeschreven hoeveelheid.
• Neem paracetamol niet gedurende langere tijd in, tenzij voorgeschreven door een arts.
• Wees voorzichtig met het gebruik van meerdere producten die paracetamol bevatten, aangezien dit de totale dagelijkse inname kan verhogen.
• Informeer uw arts over alle andere medicijnen die u gebruikt, aangezien sommige interacties met paracetamol kunnen leiden tot een verhoogd risico op leverschade.
• Voorkom of beperk alcoholgebruik, aangezien dit de lever kan beschadigen en het risico op paracetamol-toxiciteit kan verhogen.

Paracetamol is een effectieve pijnstiller en koortsverlager, maar het is essentieel om het verstandig te gebruiken om het risico op leverschade te voorkomen. Door de aanbevelingen te volgen en uzelf bewust te zijn van de risicofactoren, kunt u de potentieel schadelijke effecten van paracetamol minimaliseren en uw lever gezond houden.