Waarom sterven tenen af bij suikerziekte?

De stille dreiging: waarom tenen afsterven bij diabetes

Diabetes mellitus, of suikerziekte, is een chronische aandoening die verwoestende gevolgen kan hebben voor het hele lichaam, maar vooral voor de voeten en tenen. De hoge bloedsuikerspiegel, een centraal kenmerk van diabetes, is de stille boosdoener achter een verschrikkelijk complicatie: het afsterven van tenen. Maar hoe komt dit precies?

Het begint allemaal bij de zenuwen. Hoge bloedsuikerspiegel beschadigt geleidelijk de kleine bloedvaten (capillairen) in het lichaam, inclusief die in de voeten en tenen. Deze beschadiging beperkt de toevoer van zuurstof en voedingsstoffen naar de zenuwen. Dit leidt tot perifere neuropathie, een aandoening die de zenuwen in de extremiteiten aantast. Het gevolg is een verminderd gevoel in de voeten en tenen; men voelt minder snel pijn, druk of temperatuurveranderingen.

Deze verminderde gevoeligheid is uiterst gevaarlijk. Kleine verwondingen, zoals een blaar, een ingegroeide teennagel of een snijwondje, worden vaak niet opgemerkt. Deze ogenschijnlijk onschuldige wondjes kunnen vervolgens gemakkelijk geïnfecteerd raken. De verminderde doorbloeding door de beschadigde bloedvaten bemoeilijkt de genezing van deze infecties. Bacteriën krijgen vrij spel en de infectie kan zich snel verspreiden.

De combinatie van een slechte doorbloeding, een verminderd immuunsysteem (vaak een gevolg van slechte bloedsuikercontrole) en een verminderd gevoel vormt de ideale voedingsbodem voor ernstige infecties. In de ergste gevallen kan dit leiden tot gangreen, een ernstige aandoening waarbij weefsel afsterft door een gebrek aan zuurstof en voedingsstoffen. De tenen worden koud, verkleuren (vaak zwart of blauw) en er kan een onaangename geur ontstaan. In een vergevorderd stadium van gangreen is amputatie van de tenen, of zelfs van de voet, helaas vaak de enige optie om verdere verspreiding van de infectie te voorkomen en het leven van de patiënt te redden.

Het voorkomen van tenenafsterven bij diabetes is cruciaal. Goede controle van de bloedsuikerspiegel is de belangrijkste preventieve maatregel. Regelmatige voetinspecties, het dragen van geschikte schoenen en sokken, en de onmiddellijke behandeling van zelfs de kleinste wondjes zijn eveneens essentieel. Patiënten met diabetes moeten nauwlettend worden gevolgd door hun arts en podoloog om complicaties zoals perifere neuropathie en gangreen vroegtijdig te detecteren en te behandelen. Een proactieve aanpak is van levensbelang om de ernstige gevolgen van diabetes te voorkomen.