Wat zijn de vier elementen van een onrechtmatige daad?

Vier elementen van een onrechtmatige daad

Een onrechtmatige daad, ook wel bekend als een civielrechtelijk delict, is een handeling of nalaten dat in strijd is met het recht en schade veroorzaakt. Om een onrechtmatige daad vast te stellen, moeten vier elementen aanwezig zijn:

1. Onrechtmatige gedraging: Dit is een handeling of nalaten dat in strijd is met een wettelijke plicht, een maatschappelijke norm of een geschreven of ongeschreven rechtsregel. Voorbeelden van onrechtmatige gedragingen zijn mishandeling, diefstal, laster en het niet nakomen van contractuele verplichtingen.
2. Toerekenbaarheid: De gedraging moet aan de dader toegerekend kunnen worden. Dit betekent dat de dader in staat was om te voorzien dat zijn handeling schade zou veroorzaken en dat hij die schade heeft gewild of op zijn minst heeft aanvaard. Toerekenbaarheid kan bijvoorbeeld ontbreken bij geesteszieken of mensen die onder invloed van alcohol of drugs handelen.
3. Verzaking: De gedraging moet schade hebben veroorzaakt. Schade kan zowel materieel (zoals letsel of verlies van eigendom) als immaterieel (zoals psychische schade of reputatieschade) zijn.
4. Causaal verband: Er moet een causaal verband zijn tussen de gedraging en de schade. Dit betekent dat de schade een direct of indirect gevolg is van de gedraging. Het causaal verband moet worden aangetoond op basis van feiten en omstandigheden.

Relativiteit van de norm

Bij de beoordeling van een onrechtmatige daad speelt ook de relativiteit van de norm een rol. Dit betekent dat de norm waaraan de gedraging wordt getoetst, kan variëren afhankelijk van de omstandigheden. Zo kan bijvoorbeeld een bepaalde handeling in de ene situatie onrechtmatig zijn, terwijl diezelfde handeling in een andere situatie niet onrechtmatig is. De relativiteit van de norm houdt rekening met factoren zoals de aard van de handeling, de bedoeling van de dader en de maatschappelijke context.

Wanneer aan alle vier elementen van een onrechtmatige daad is voldaan, kan de benadeelde een schadevergoeding eisen. De hoogte van de schadevergoeding wordt bepaald aan de hand van de aard en omvang van de schade.