Hoeveel woorden zijn er in totaal?

Het Nederlandse woordenschat: een zee van woorden, maar een beperkte stroom in dagelijks gebruik

De Nederlandse taal is rijk aan woorden. Schattingen geven aan dat er wel honderdduizend woorden in de taal aanwezig zijn. Van archaïsche termen, tot wetenschappelijke jargon en regionale dialecten – de diversiteit is groot. Maar hoeveel woorden gebruiken we daadwerkelijk regelmatig in onze dagelijkse gesprekken, brieven en lectuur? Het antwoord is verrassend veel kleiner dan die honderdduizend.

Het is lastig exact te bepalen hoeveel woorden we dagelijks gebruiken. Er is geen definitive lijst van de meest voorkomende woorden. De frequentie waarmee we bepaalde woorden gebruiken, hangt af van vele factoren: de context van de conversatie, het onderwerp, de schrijfstijl en het publiek. Een technisch artikel over scheikunde zal bijvoorbeeld andere woorden bevatten dan een romantische brief.

Wat echter wel duidelijk is, is dat het aantal woorden dat we consequent in de dagelijkse communicatie gebruiken, beduidend kleiner is dan het totale vocabulaire. Onderzoek naar woordfrequentie in teksten – van krantenartikelen tot sociale media berichten – toont aan dat een aanzienlijk percentage van de woorden in een taal relatief weinig voorkomt. Het zijn vaak specialistische termen, archaïsche woorden, of woorden die gekoppeld zijn aan specifieke contexten.

Het is niet zozeer dat deze minder gebruikte woorden ‘onbelangrijk’ zijn. Ze voegen juist diepte en nuances toe aan de taal. Het is wel zo dat de kern van het Nederlandse dagelijks gebruik een veel kleiner, maar zeer actief gebruikt woordenschat bevat. Deze kernwoorden zijn essentieel voor communicatie, en ze vormen het fundament van ons spreken en schrijven.

Het punt is niet dat we minder woorden kennen dan mogelijk. Integendeel. We beschikken over een rijke woordenschat. De essentie is dat het gebruik, de frequentie en de context van het gebruik een cruciaal filter vormen. En dat de kernwoorden die we dagelijks gebruiken, weliswaar aanzienlijk kleiner is dan de potentie, zeer effectief en essentieel zijn in onze communicatie.