Hoe wordt glucose omgezet naar vet?

Van Suiker naar Speklaag: Hoe Glucose in Vet Verandert

We weten allemaal dat te veel suiker niet goed voor ons is. Maar waarom precies? Het antwoord is complex, maar een belangrijk deel ervan is dat het lichaam overtollige glucose – de simpele suiker die vrijkomt bij de vertering van koolhydraten – kan omzetten in vet. Dit proces, de de novo lipogenese, is een ingenieus mechanisme om energie op te slaan voor later gebruik, maar kan bij overmatige activatie leiden tot ongewenste gevolgen.

Stel je glucose voor als brandstof voor je lichaam. Het is cruciaal voor het functioneren van je hersenen, spieren en andere organen. Wanneer je meer glucose consumeert dan je direct nodig hebt, gaat je lichaam op zoek naar manieren om deze overtollige energie te bewaren. Hier komt de de novo lipogenese (DNL) om de hoek kijken.

Het proces begint in de lever. Onder invloed van hormonen, met name insuline (wat vrijkomt als reactie op een hoge bloedglucosewaarde), worden glucosemoleculen afgebroken en omgezet in acetyl-CoA, een cruciale bouwsteen voor vetzuren. Vervolgens worden deze vetzuren gekoppeld aan glycerol, waardoor triglyceriden ontstaan – de meest voorkomende vorm van vet in ons lichaam.

Wat gebeurt er vervolgens met deze nieuw gevormde triglyceriden? Er zijn twee belangrijke routes:

1. Opslag in de lever: Een deel van de triglyceriden blijft in de lever zelf. Een kleine hoeveelheid is normaal, maar bij aanhoudende overproductie kan dit leiden tot leververvetting (non-alcoholische leververvetting, NAFLD). Leververvetting kan op zijn beurt leiden tot ontstekingen en op den duur zelfs leverschade.

2. Transport naar vetweefsel: Het grootste deel van de triglyceriden wordt echter verpakt in speciale transportdeeltjes, de zogeheten very low-density lipoproteins (VLDL). Via de bloedbaan worden deze VLDL’s vervoerd naar vetweefsel, ook wel bekend als je vetreserves. Hier worden de triglyceriden afgebroken en opgeslagen in vetcellen (adipocyten). Zo wordt overtollige glucose omgezet in een energievoorraad voor tijden van schaarste.

Hoewel DNL een essentieel proces is voor energieopslag, kan het problematisch worden bij een consistent dieet rijk aan koolhydraten en suikers. Constante insulinepieken stimuleren DNL en leiden tot een overmatige vetproductie, met alle gevolgen van dien.

Kortom, glucose wordt omgezet in vet via de novo lipogenese, waarbij de lever een centrale rol speelt. Dit proces kan leiden tot vetopslag in de lever en vetweefsel, met potentieel negatieve gevolgen voor de gezondheid.

Wat kun je doen?

• Let op je suikerinname: Beperk de consumptie van toegevoegde suikers, frisdranken en bewerkte voedingsmiddelen.
• Kies voor complexe koolhydraten: Deze worden langzamer verteerd, waardoor je bloedglucose stabieler blijft. Denk aan volkorenproducten, groenten en fruit.
• Beweeg regelmatig: Lichaamsbeweging helpt je lichaam glucose te gebruiken en kan de gevoeligheid voor insuline verbeteren.
• Eet een evenwichtig dieet: Zorg voor voldoende eiwitten en gezonde vetten, naast koolhydraten.

Door bewuste keuzes te maken in je dieet en leefstijl, kun je de de novo lipogenese reguleren en de negatieve effecten van een overmatige glucose-omzetting in vet helpen voorkomen. Zo zorg je voor een gezonder en vitaler leven.