Hoe komt een arbeidsovereenkomst tot stand?

Hoe komt een arbeidsovereenkomst tot stand? Een juridisch perspectief

Een arbeidsovereenkomst, de basis van elke arbeidsrelatie, komt tot stand door een akkoord tussen werkgever en werknemer. Dit akkoord, een wederzijdse wilsovereenstemming, is de essentie. Hoewel een schriftelijk contract sterk aan te raden is, is een mondelinge overeenkomst juridisch eveneens geldig. Dit betekent echter niet dat de formaliteiten onbelangrijk zijn; ze beïnvloeden wel de bewijsvoering aanzienlijk. Een schriftelijke overeenkomst biedt namelijk een onomstotelijk bewijs van wat is afgesproken.

De totstandkoming verloopt in essentie in drie fases:

1. Aanbod en aanvaarding: De procedure begint met een aanbod van de werkgever (bijvoorbeeld een sollicitatiegesprek met een concrete functieomschrijving en een loonvoorstel). De werknemer accepteert dit aanbod, waardoor er een overeenkomst ontstaat. Dit kan expliciet gebeuren (bijvoorbeeld een handtekening onder een contract), maar ook impliciet, bijvoorbeeld door aanvang van de werkzaamheden op basis van het aanbod. Belangrijk is dat zowel het aanbod als de aanvaarding ondubbelzinnig zijn. Een vaag aanbod of een twijfelachtige aanvaarding kan leiden tot onduidelijkheid en juridische geschillen.

2. De inhoud van de overeenkomst: Een arbeidsovereenkomst bevat, naast expliciete afspraken, ook impliciete verplichtingen. Zo is de werkgever verplicht tot het verstrekken van loon en een veilige werkomgeving, terwijl de werknemer zorgvuldigheid en loyaliteit verschuldigd is. De specifieke inhoud hangt af van de gemaakte afspraken, de cao (Collectieve Arbeidsovereenkomst) die van toepassing is en de wet.

3. Schriftelijke bevestiging en wettelijke verplichtingen: Hoewel een mondelinge overeenkomst juridisch geldig is, schrijft de wet voor dat de werkgever na het aangaan van de overeenkomst bepaalde essentiële gegevens schriftelijk aan de werknemer moet verstrekken. Dit betreft onder andere de identiteit van partijen, de aard van de werkzaamheden, de datum van indiensttreding, de hoogte van het loon, de duur van de arbeidsovereenkomst (bepaalde of onbepaalde tijd) en de proeftijd (indien van toepassing). De Wet arbeidsovereenkomsten (WAO) beschrijft deze wettelijke verplichtingen gedetailleerd. Het ontbreken van deze schriftelijke bevestiging kan leiden tot boetes voor de werkgever.

Nietigheid en vernietigbaarheid:

Een arbeidsovereenkomst kan nietig zijn, wat betekent dat de overeenkomst nooit heeft bestaan. Dit kan het gevolg zijn van wettelijke overtredingen, bijvoorbeeld discriminatie bij de aanname. Een overeenkomst kan ook vernietigbaar zijn, bijvoorbeeld wanneer deze tot stand is gekomen onder dwang of door bedrog. In dat geval kan de overeenkomst door de rechter worden vernietigd op verzoek van de benadeelde partij.

Het aangaan van een arbeidsovereenkomst is een juridisch belangrijke handeling. Een goed begrip van de totstandkoming en de wettelijke regels is essentieel voor zowel werkgever als werknemer om eventuele conflicten te voorkomen. Raadpleeg bij twijfel altijd juridisch advies.