Welke straf kan een minderjarige krijgen?

Wat voor straf kan een minderjarige krijgen? Een overzicht van mogelijkheden in het jeugdstrafrecht

Het jeugdstrafrecht verschilt aanzienlijk van het volwassenenstrafrecht. De nadruk ligt op resocialisatie en begeleiding, met als doel de jonge delinquent te helpen weer een volwaardig lid van de maatschappij te worden. Welke straf een minderjarige krijgt, hangt af van verschillende factoren, zoals de ernst van het delict, de leeftijd van de dader, de mate van schuldbewustzijn en de persoonlijke omstandigheden.

De mogelijkheden binnen het jeugdstrafrecht zijn divers en variëren van lichte maatregelen tot zwaardere sancties. Hieronder een overzicht:

Hoofdstraffen:

• Geldboete: Een geldbedrag dat de minderjarige moet betalen. De hoogte is afhankelijk van de ernst van het delict en de draagkracht van de jongere en zijn/haar ouders. Een geldboete wordt vaak in combinatie met andere maatregelen opgelegd.

• Taakstraf: Een straf waarbij de minderjarige verplicht is onbetaald werk te verrichten ten voordele van de maatschappij. Dit kan variëren van schoonmaakwerkzaamheden tot het begeleiden van jongeren. De taakstraf is gericht op het leren van verantwoordelijkheid en het herstellen van de schade die is aangericht.

• Jeugddetentie: Dit is de meest ingrijpende straf binnen het jeugdstrafrecht. Jeugddetentie vindt plaats in een justitiële jeugdinrichting en is bedoeld voor ernstigere delicten. De duur van de jeugddetentie is afhankelijk van de ernst van het delict en de persoonlijkheid van de minderjarige. Het doel is niet alleen bestraffing, maar ook begeleiding en resocialisatie.

Aanvullende maatregelen:

Naast de hoofdstraffen kunnen aanvullende maatregelen worden opgelegd, vaak in combinatie met een hoofdstraf. Deze maatregelen zijn gericht op het voorkomen van recidive en het ondersteunen van de re-integratie van de jongere. Enkele voorbeelden:

• Voorwaardelijke invrijheidstelling: Bij een voorwaardelijke invrijheidstelling wordt de hoofdstraf (bijvoorbeeld jeugddetentie) opgelegd, maar wordt de uitvoering ervan onder bepaalde voorwaarden uitgesteld. Wordt aan de voorwaarden niet voldaan, dan wordt de hoofdstraf alsnog ten uitvoer gebracht.

• Bijzondere voorwaarden: Dit kunnen diverse voorwaarden zijn, afgestemd op de specifieke situatie van de minderjarige. Denk aan een verplichte behandeling (bijvoorbeeld voor drugsgebruik of agressieproblemen), toezicht door een reclasseringsambtenaar, een contactverbod, of een verbod op het bezoeken van bepaalde plaatsen.

• Schadevergoeding: De minderjarige kan verplicht worden de schade die hij of zij heeft aangericht te vergoeden.

Voorwaardelijke straffen:

Een belangrijke nuance is dat alle genoemde hoofdstraffen (geldboete, taakstraf en jeugddetentie) geheel of gedeeltelijk voorwaardelijk kunnen worden opgelegd. Dit betekent dat de straf niet direct wordt uitgevoerd, maar dat de minderjarige een bepaalde periode ‘goed gedrag’ moet vertonen. Bij overtreding van de voorwaarden (bijvoorbeeld door het plegen van een nieuw delict) wordt de straf alsnog ten uitvoer gebracht.

Het is essentieel te benadrukken dat de rechter bij de bepaling van de straf rekening houdt met alle relevante omstandigheden van het geval. De leeftijd, de ontwikkeling van de minderjarige, de ernst van het delict en de mate van schuldbewustzijn spelen hierbij een cruciale rol. Het doel van het jeugdstrafrecht is niet alleen bestraffing, maar vooral het voorkomen van recidive en het bevorderen van de ontwikkeling van de jongere tot een volwaardig lid van de maatschappij.