Is het illegaal om leerlingen na te blijven zitten?

Nabliven na school: Mag het of niet? En wat zijn de gevolgen van spijbelen?

Het is een vraag die bij veel leerlingen en ouders speelt: mag een school je nabliven als straf? Het antwoord is niet zo zwart-wit als je misschien zou verwachten. Hoewel het direct “nabliven” als strafmaatregel niet expliciet in de wet verboden is, moet de school zich wel houden aan bepaalde regels en principes.

Nabliven als straf: Grijs gebied

In principe heeft een school de vrijheid om eigen regels op te stellen, zolang deze niet in strijd zijn met de wet. Nabliven kan gezien worden als een ordemaatregel, bedoeld om bijvoorbeeld gemiste stof in te halen of als reflectiemoment. Echter, de verhouding moet wel in orde zijn. Een hele dag nabliven voor een klein vergrijp is disproportioneel. Bovendien mag het nabliven niet leiden tot onredelijke belemmeringen voor de leerling, zoals het missen van belangrijke afspraken of het onmogelijk maken van vervoer naar huis.

Wat is de rol van spijbelen hierin?

De context van spijbelen is belangrijk. Nabliven kan ingezet worden als maatregel om gemiste lessen als gevolg van spijbelen in te halen. Het is een manier voor de school om te proberen de achterstand te verkleinen. Echter, het is essentieel dat de school ook andere stappen onderneemt om het spijbelen aan te pakken, zoals gesprekken met de leerling en de ouders.

De verantwoordelijkheid bij spijbelen

Spijbelen is in Nederland niet toegestaan. De leerplichtwet verplicht kinderen van 5 tot 18 jaar om naar school te gaan, of een erkende vorm van onderwijs te volgen. Als een leerling spijbelt, zijn er verschillende partijen die hierop aangesproken kunnen worden:

• Ouders: Ouders hebben de plicht om ervoor te zorgen dat hun kind naar school gaat. Als een kind spijbelt, en de ouders weten dit, zijn zij verplicht actie te ondernemen om het spijbelen te stoppen. Als ze dit nalaten, kunnen ze strafbaar zijn en een boete krijgen.
• Leerling (vanaf 12 jaar): Ook de leerling zelf kan verantwoordelijk gehouden worden voor het spijbelen, zeker vanaf de leeftijd van twaalf jaar.
• Leerplichtambtenaar: De leerplichtambtenaar is de aangewezen persoon om spijbelen te onderzoeken en aan te pakken. Hij/zij kan gesprekken voeren, waarschuwingen geven en uiteindelijk zelfs een proces-verbaal opstellen.

Conclusie

Nabliven op zich is niet per se illegaal, maar de school moet wel zorgvuldig handelen en de maatregel in verhouding laten staan tot het vergrijp. In de context van spijbelen kan nabliven een onderdeel zijn van de aanpak, maar het is essentieel dat de school ook andere acties onderneemt om de oorzaak van het spijbelen aan te pakken. De verantwoordelijkheid voor het naleven van de leerplicht ligt zowel bij de ouders als bij de leerling zelf, en de leerplichtambtenaar speelt een belangrijke rol bij het handhaven van deze plicht. Bij aanhoudend spijbelen kunnen er consequenties zijn voor zowel de ouders als de leerling.