Heeft het Spaanse alfabet 27 letters?

Het Spaanse Alfabet: Meer dan alleen de Ñ

Het is een veelgestelde vraag voor wie de Spaanse taal begint te leren: hoeveel letters telt het Spaanse alfabet? Het antwoord is: 27. Dat klopt, het Spaanse alfabet bevat 27 letters, een meer dan het basale Latijnse alfabet dat wij in het Nederlands gebruiken. Die extra letter is de onmiskenbare ñ, de eñe.

De ñ vertegenwoordigt een nasaal palataal geluid, een klank die veel voorkomt in het Spaans en essentieel is voor de uitspraak van woorden als España (Spanje), mañana (morgen) en señor (meneer). Zonder de ñ zou de Spaanse taal simpelweg niet hetzelfde klinken, en de letter is een krachtig symbool van de Spaanse taal en cultuur geworden.

Maar het verhaal van het Spaanse alfabet is iets complexer dan alleen de ñ. Lange tijd werden de combinaties ch en ll ook als aparte letters beschouwd. Dit resulteerde in een alfabet met 29 letters. Zo leerden generaties Spaanse kinderen hun alfabet, met ch en ll netjes op hun plaats tussen de andere letters.

In 2010 kwam hier echter verandering. De Real Academia Española (RAE), de gezaghebbende instantie die waakt over de zuiverheid en correctheid van de Spaanse taal, nam een belangrijke beslissing. Ch en ll werden officieel gedegradeerd van individuele letters tot wat men digraphs noemt. Een digraph is een combinatie van twee letters die samen één klank vertegenwoordigen.

Denk bijvoorbeeld aan de combinatie rr in het Spaans. Deze vertegenwoordigt een sterke, rollende r-klank en wordt ook beschouwd als een digraph, geen aparte letter. De RAE redeneerde dat ch en ll functioneel hetzelfde waren als rr en daarom niet langer als individuele letters moesten worden beschouwd.

Deze beslissing veroorzaakte aanvankelijk wat opschudding, vooral bij mensen die al tientallen jaren het alfabet met 29 letters hadden geleerd. Het aanpassen aan een nieuwe norm is immers nooit eenvoudig. Toch werd de beslissing uiteindelijk breed geaccepteerd, en nu is de gangbare opvatting dat het Spaanse alfabet 27 letters telt.

Wat betekent dit in de praktijk? In de meeste gevallen niet veel. Spaanse woordenboeken en encyclopedieën worden nog steeds vaak geordend alsof ch en ll aparte letters zijn, om verwarring te voorkomen. Maar in formele contexten, zoals officiële lijsten en linguïstische analyses, worden ch en ll nu beschouwd als lettercombinaties, niet als afzonderlijke letters.

Dus, hoewel het Spaanse alfabet misschien iets minder letters telt dan vroeger, blijft het een rijke en levendige representatie van de Spaanse taal. De ñ blijft een icoon, en hoewel ch en ll niet langer officiële letters zijn, blijven ze onmisbare onderdelen van de Spaanse woordenschat. Het is een herinnering dat taal dynamisch is en voortdurend evolueert, zelfs in de meest fundamentele aspecten, zoals het alfabet zelf.