Hebben leerkrachten zwijgplicht?

Hebben leerkrachten nou echt zwijgplicht? Die vraag, die houdt me al jaren bezig. Want ja, wat doe je als je iets ernstigs ziet of hoort? Je bent toch een soort vertrouwenspersoon, nietwaar? Zo voel ik het tenminste, al weet ik nu wel beter.

Nee, geen zwijgplicht dus. Dat is wel even slikken, hè? Ik dacht altijd dat het net zo was als bij een dokter, of een psycholoog. Een soort heilige geheimhouding. Maar nee, blijkbaar niet. Ik herinner me nog levendig die keer met Lisa, in de vierde klas. Ze kwam elke dag met steeds grotere blauwe plekken aan. Ik vroeg me natuurlijk dood of het thuis niet goed ging. Maar wat kon ik doen? Aan de ene kant dacht ik: ik moet ingrijpen, het kind lijdt. Aan de andere kant; ik wil haar niet in de problemen brengen met mijn bemoeienis! Het was verschrikkelijk, die onzekerheid.

Uitzonderingen zijn zeldzaam, zeggen ze. Ja, ja… Maar wat is zeldzaam? En wie bepaalt dat? Moet je wachten tot het echt helemaal misgaat? Het maakt me nog steeds onzeker. De school biedt geen jeugdhulp, dus die meldplicht van zorgverleners, die geldt niet voor ons. Dat is wel duidelijk. Maar wat dan wel? Het komt er dus op neer; informatie delen mag, behalve als er een serieus gevaar is voor de leerling, of andere leerlingen. Maar wat is een serieus gevaar? Zou het al een serieus gevaar zijn als je een kind hoort zeggen dat hij zich zelf wil schaden? Of als je merkt dat een leerling stelselmatig gepest wordt? Dat zijn toch gigantische dilemma’s, en ik denk dat heel veel leraren met dit soort vragen worstelen. Ik weet het, ik worstel er zelf ook nog steeds mee! Soms voel ik me machteloos. Te machteloos. En dan voel je je heel verantwoordelijk, maar je weet niet goed hoe je die verantwoordelijkheid moet dragen.

Ik had toch gehoopt op meer duidelijkheid, op een soort handleiding. “Dit doe je als je dit ziet”, zoiets. Maar zo makkelijk is het natuurlijk niet. Het is een grijs gebied, en dat maakt het zo moeilijk. Ach, je leert er wel van, denk ik dan maar. Maar liever zou ik er natuurlijk helemaal geen mee te maken hebben.