Wat valt er onder psychiatrische problemen?

De grens tussen psychisch en psychiatrisch: wat valt er onder psychiatrische problemen?

We gebruiken de termen ‘psychisch’ en ‘psychiatrisch’ vaak door elkaar, maar ze beschrijven verschillende aspecten van mentale gezondheid. Het onderscheid is cruciaal voor een goed begrip van de aard en behandeling van mentale problemen. Kort gezegd: psychisch verwijst naar de beleving van een individu, terwijl psychiatrisch de medische benadering van die beleving betreft.

Psychische problemen omvatten een breed scala aan ervaringen die iemands stemming, denken, gedrag en algehele welzijn beïnvloeden. Denk aan gevoelens van angst, verdriet, woede, stress, eenzaamheid, onzekerheid of een gebrek aan motivatie. Deze ervaringen zijn inherent subjectief; wat voor de ene persoon een uitdaging is, kan voor de ander volkomen normaal zijn. De intensiteit, duur en impact van deze ervaringen bepalen of ze als een probleem worden ervaren, en of hulp gezocht wordt.

Psychiatrische problemen, daarentegen, zijn de medische diagnoses die door een psychiater of andere gekwalificeerde geestelijke gezondheidszorgprofessional worden gesteld aan deze psychische ervaringen. Een psychiater is een arts gespecialiseerd in de diagnostiek en behandeling van psychische stoornissen. Hij of zij gebruikt daarvoor gestandaardiseerde classificatiesystemen zoals de DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) of de ICD-11 (International Classification of Diseases).

Een psychiatrische diagnose is dus meer dan het labelen van een gevoel; het is een gedetailleerde beoordeling gebaseerd op symptomen, anamnese (medische voorgeschiedenis), en eventueel aanvullend onderzoek. Deze diagnose vormt de basis voor een behandelplan, dat kan bestaan uit medicatie, psychotherapie, of een combinatie van beide.

Voorbeelden van psychiatrische problemen (diagnosen) zijn:

• Stemmingsstoornissen: Depressie (major depressive disorder), bipolaire stoornis, dysthymie.
• Angststoornissen: Paniekstoornis, gegeneraliseerde angststoornis, sociale angststoornis, fobieën.
• Psychotische stoornissen: Schizofrenie, schizoaffectieve stoornis.
• Persoonlijkheidsstoornissen: Borderline persoonlijkheidsstoornis, narcistische persoonlijkheidsstoornis, antisociale persoonlijkheidsstoornis.
• Eetstoornissen: Anorexia nervosa, boulimia nervosa, eetbuistoornis.
• Trauma- en stressorgerelateerde stoornissen: Posttraumatische stressstoornis (PTSS), acute stressstoornis.
• Slaapstoornissen: Insomnia, hypersomnie.
• ADHD (Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit)
• Autisme spectrum stoornis (ASS)

Het is belangrijk om te benadrukken dat het hebben van psychische problemen niet gelijk staat aan het hebben van een psychiatrische stoornis. Veel mensen ervaren psychische moeilijkheden zonder dat dit een klinische diagnose vereist. Echter, wanneer de problemen ernstig, langdurig of functioneel beperkend zijn, is het raadzaam professionele hulp te zoeken om te bepalen of er sprake is van een psychiatrische stoornis en welke behandeling het meest geschikt is. Het onderscheid tussen psychisch en psychiatrisch is essentieel om de complexiteit van mentale gezondheid te begrijpen en de juiste zorg te kunnen ontvangen.