Wat zijn de complicaties van bedlegerigheid?

De sluipende gevaren van bedlegerigheid: meer dan alleen stijfheid

Bedlegerigheid, of het nu tijdelijk is na een operatie of langdurig door ziekte, brengt helaas meer met zich mee dan alleen wat stijfheid. De gevolgen van langdurige inactiviteit kunnen verstrekkend zijn en diverse complicaties veroorzaken, variërend van ongemak tot ernstige gezondheidsproblemen. Het lichaam is simpelweg niet ontworpen voor een leven in bed.

Een van de meest zichtbare en pijnlijke gevolgen van bedlegerigheid zijn doorligwonden, ook wel decubitus genoemd. Deze ontstaan door aanhoudende druk op de huid, met name op plaatsen waar botten dicht onder de huid liggen, zoals hielen, ellebogen, stuitje en heupen. De constante druk belemmert de bloedcirculatie, waardoor het huidweefsel onvoldoende zuurstof en voedingsstoffen krijgt. Uiteindelijk sterft het weefsel af, wat leidt tot pijnlijke wonden die moeilijk genezen en vatbaar zijn voor infecties.

Naast doorligwonden tast inactiviteit ook de spieren aan. Spieratrofie, het verlies van spiermassa en -kracht, is een veelvoorkomend probleem bij bedlegerige patiënten. Zonder regelmatige beweging ontvangen spieren minder signalen om te groeien en te functioneren. De afname van spiermassa leidt tot zwakte, verminderde mobiliteit en een verhoogd valrisico zodra men weer probeert te bewegen. Deze spierzwakte bemoeilijkt niet alleen dagelijkse activiteiten zoals lopen, aankleden en eten, maar verlengt ook het herstelproces.

Maar de complicaties beperken zich niet tot huid en spieren. Langdurige bedrust kan ook leiden tot:

• Contracturen: Het verkorten en verstijven van pezen en gewrichtsbanden, waardoor de bewegingsvrijheid beperkt wordt.
• Osteoporose: Botontkalking, waardoor de botten brozer worden en het risico op botbreuken toeneemt.
• Constipatie: Verminderde darmmotiliteit door inactiviteit en veranderingen in eetpatroon.
• Longproblemen: Door een verminderde longcapaciteit neemt het risico op longontsteking toe.
• Psychologische problemen: Sociaal isolement, verveling en angst kunnen leiden tot depressie en andere psychische klachten.

Het voorkomen van deze complicaties is cruciaal. Regelmatig wisselen van houding, goede huidverzorging, fysiotherapie en een aangepast dieet spelen een belangrijke rol in het minimaliseren van de negatieve gevolgen van bedlegerigheid. Daarnaast is aandacht voor de psychosociale welzijn van de patiënt van onschatbare waarde. Een holistische benadering, waarbij zowel fysieke als mentale gezondheid centraal staan, is essentieel voor een optimale zorg en een zo goed mogelijk herstel.