Hoe snel kan de PSA waarde dalen?

Hoe snel daalt de PSA-waarde na een prostatectomie?

Na een prostatectomie, de chirurgische verwijdering van de prostaat, is de PSA-waarde (prostaatspecifiek antigeen) een cruciale indicator voor het succes van de operatie en de detectie van een eventuele terugkeer van de kanker. Maar hoe snel daalt deze waarde nu eigenlijk en wat betekenen afwijkingen van de verwachte daling?

De verwachting is dat de PSA-waarde na een radicale prostatectomie binnen enkele maanden, idealiter binnen drie tot zes maanden, onder de 0,1 ng/ml daalt. Dit is een belangrijke mijlpaal. Een waarde onder deze grens suggereert dat de operatie succesvol was en dat er geen significant prostaatweefsel achterbleef. Het is echter belangrijk te benadrukken dat “enkele maanden” een ruime schatting is. De snelheid van de daling is individueel verschillend en hangt af van diverse factoren, waaronder:

• De grootte en graad van de tumor: Bij grotere en agressievere tumoren kan de PSA-waarde langzamer dalen. Restant tumorweefsel zal de daling vertragen.
• De volledigheid van de resectie: Een minder complete verwijdering van de prostaat resulteert in een langzamere of minder uitgesproken daling van de PSA.
• De chirurgische techniek: De chirurgische techniek en de ervaring van de chirurg spelen een rol in de volledigheid van de verwijdering.
• Individuele genetische factoren: De reactie van het lichaam op de operatie kan individueel variëren.

Wat betekent een blijvende of terugkerende stijging van de PSA?

Een blijvende of terugkerende stijging van de PSA-waarde na een initiële daling, zelfs als deze nog steeds onder de 0,1 ng/ml blijft, is een zeer belangrijke bevinding en wijst vaak op een recidief (terugkeer) van de prostaatkanker. Dit kan duiden op:

• Restant tumorcellen: Niet alle tumorcellen zijn tijdens de operatie verwijderd.
• Metastases: De kanker heeft zich al verspreid naar andere delen van het lichaam.
• Biochemisch recidief: Dit is een stijging van de PSA zonder dat er op dat moment zichtbare tumorcellen zijn. Dit kan een voorloper zijn van een klinisch recidief.

Belangrijk: Een stijgende PSA-waarde vereist onmiddellijke medische aandacht. Verdere onderzoeken, zoals een botscan, MRI-scan of biopsie, zijn dan nodig om de oorzaak van de stijging te bepalen en de verdere behandeling te bepalen.

Conclusie:

Hoewel een daling van de PSA-waarde onder de 0,1 ng/ml binnen enkele maanden na een prostatectomie het gewenste resultaat is, is de snelheid van de daling individueel verschillend. Een blijvende of terugkerende stijging van de PSA, ongeacht de absolute waarde, vereist onmiddellijke medische aandacht en verdere diagnostiek. Regelmatige PSA-controles na een prostatectomie zijn daarom essentieel voor de monitoring van de ziekte en de tijdige detectie van een eventueel recidief. Raadpleeg altijd uw uroloog bij vragen of zorgen over uw PSA-waarden. Deze informatie is geen vervanging voor professioneel medisch advies.