Wat is het inkomen van de middenklasse?

Het ongrijpbare middeninkomen: meer dan een modaal getal

Het modaal inkomen, vaak gebruikt als maatstaf voor de middenklasse, steeg van €24.958 in 2000 naar €36.500 in 2020. Het Centraal Planbureau (CPB) voorspelt inderdaad een verdere groei van dit bruto inkomen. Maar is het modaal inkomen wel een goede indicator voor het inkomen van de middenklasse? En wat betekent die voorspelde groei voor hun koopkracht? Het antwoord is complexer dan een enkel cijfer.

Het modaal inkomen vertegenwoordigt simpelweg het meest voorkomende inkomen. Het zegt niets over de spreiding van inkomens eromheen, noch over de werkelijke financiële situatie van huishoudens. Een modaal inkomen van €36.500 kan immers betekenen dat een groot deel van de bevolking aanzienlijk minder verdient, terwijl een kleinere groep veel meer binnenhaalt. Dit creëert een vertekend beeld van de “middenklasse”.

Om een beter begrip te krijgen van het middenklasseninkomen moeten we kijken naar bredere indicatoren, zoals het mediaan inkomen (het middelste inkomen in een geordende reeks) en de inkomensquintielen (de verdeling van de bevolking in vijf gelijke groepen op basis van inkomen). Deze geven een genuanceerder beeld van de inkomensverdeling en laten zien waar de “middenmoot” zich werkelijk bevindt.

Bovendien is het inkomen slechts één aspect van de financiële positie van de middenklasse. Factoren zoals vermogen (bezittingen minus schulden), woonlasten, zorgkosten en de kosten van levensonderhoud spelen een cruciale rol. Een stijgend modaal inkomen kan bijvoorbeeld tenietgedaan worden door sterk stijgende huizenprijzen of inflatie, waardoor de koopkracht van de middenklasse stagneert of zelfs afneemt.

De voorspelde groei van het modaal inkomen door het CPB is dus op zich geen garantie voor een verbetering van de financiële positie van de middenklasse. Het is belangrijk om te kijken naar de bredere economische context en de ontwikkeling van andere relevante factoren. Alleen dan kunnen we een realistisch beeld schetsen van het inkomen en de koopkracht van de middenklasse, en begrijpen of zij er daadwerkelijk op vooruit gaan. Een focus op duurzame koopkrachtgroei, gecombineerd met beleid gericht op het beheersen van woonlasten en andere essentiële uitgaven, is cruciaal om de positie van de middenklasse te versterken.