Hoeveel pensioen is normaal?

Hoeveel pensioen is normaal? Een kwestie van gemiddelden en ongelijkheid.

De vraag hoeveel pensioen ‘normaal’ is, is lastig te beantwoorden. Het gemiddelde cijfer biedt slechts een beperkt beeld en verhult een belangrijke ongelijkheid: mannen ontvangen gemiddeld significant meer pensioen dan vrouwen. In 2022 bedroeg het gemiddelde pensioeninkomen in Nederland €27.800 per jaar. Achter dit gemiddelde schuilt echter een aanzienlijk verschil tussen de geslachten. Mannen genoten van een gemiddeld pensioen van €34.500, terwijl vrouwen zich moesten redden met een gemiddeld bedrag van slechts €22.200. Dit verschil van €12.300 per jaar onderstreept de dringende noodzaak om de pensioongelijkheid serieus aan te pakken.

Het gemiddelde van €27.800 geeft geen indicatie van wat een individu als ‘normaal’ zou moeten beschouwen. Dit bedrag is immers een abstractie, een statistisch gemiddelde dat beïnvloed wordt door een brede spreiding aan factoren. Iemands pensioen hangt af van diverse elementen, waaronder:

• Loopbaan: De lengte van de loopbaan, de hoogte van het inkomen gedurende de werkzame jaren en de mate van deelname aan pensioenregelingen (zoals de keuze voor een hoog of laag premiepercentage) hebben een grote invloed. Iemand met een lange carrière in een hoogbetaalde baan zal over het algemeen een hoger pensioen ontvangen dan iemand met een kortere loopbaan en een lager inkomen.

• Soort pensioenregeling: De opbouw van het pensioen verschilt per regeling. Sommige regelingen zijn aantrekkelijker dan anderen, afhankelijk van de premiebijdrage van werkgever en werknemer, de indexatie en de beleggingsstrategie.

• Eigen inbreng: Naast de werkgeverspremie, kan eigen inbreng via aanvullende pensioenen een aanzienlijk verschil maken in het uiteindelijke pensioenbedrag.

• AOW: De Algemene Ouderdomswet (AOW) vormt de basis van het pensioen, maar dit bedrag is relatief laag en dient als aanvulling op het aanvullend pensioen.

• Gezondheid: Een langere levensverwachting kan leiden tot een langere periode van pensioenuitkering, terwijl gezondheidsproblemen de mogelijkheid tot extra bijverdiensten kunnen beperken.

Het verschil tussen mannen en vrouwen is grotendeels toe te schrijven aan traditionele rolpatronen, waarbij vrouwen vaker parttime werken, periodes van werkloosheid doormaken vanwege zorgtaken en minder vaak in hoogbetaalde functies terecht komen. Deze factoren leiden tot een lagere pensioenopbouw en een lager uiteindelijk pensioenbedrag.

Kortom, er is geen magisch getal dat ‘normaal’ pensioen definieert. Het gemiddelde van €27.800 geeft een algemeen beeld, maar de werkelijkheid is veel genuanceerder. Een eerlijke vergelijking vereist een dieper inzicht in de individuele omstandigheden en benadrukt de noodzaak voor beleid dat de pensioongelijkheid tussen mannen en vrouwen verbetert. De aanzienlijke kloof van €12.300 tussen mannen en vrouwen illustreert de urgente behoefte aan structurele veranderingen om een rechtvaardiger pensioensysteem te creëren.