Hoeveel mensen in Nederland kunnen het eigen risico niet betalen?

De groeiende zorgkosten: Hoeveel Nederlanders worstelen met hun eigen risico?

De zorgkosten in Nederland stijgen, en dat raakt steeds meer mensen. Hoewel precieze cijfers over het aantal Nederlanders dat het eigen risico niet kan betalen ontbreken, werpt een analyse van beschikbare data een zorgwekkend licht op de situatie. Een recent rapport van het Centraal Administratie Kantoor (CAK) toont aan dat in 2023 naar schatting 179.000 Nederlanders moeite hadden met het betalen van hun zorgpremie. Deze stijging van 9.000 ten opzichte van 2022 is opmerkelijk, omdat het de eerste toename in tien jaar is. Dit cijfer is echter geen directe indicator voor het aantal mensen dat het eigen risico niet kan betalen, maar wijst wel op een bredere financiële zorgproblematiek.

Het CAK-cijfer betreft de mensen die moeite hebben met het betalen van de basispremie. Het eigen risico is hierin niet direct meegenomen. Iemand kan wellicht de basispremie met moeite betalen, maar wel voldoende spaargeld hebben om het eigen risico te dekken. Omgekeerd kan iemand de basispremie probleemloos betalen, maar toch in de problemen komen bij onverwachte hoge zorgkosten die het eigen risico overschrijden. De statistieken geven dus geen volledig beeld van de werkelijke omvang van het probleem.

De uitdaging ligt in het ontbreken van specifieke data over het aantal mensen dat expliciet problemen ondervindt met het betalen van het eigen risico. Dit vraagt om verder onderzoek. Mogelijke data-bronnen die een beter inzicht zouden kunnen bieden zijn onder meer:

• Sociale diensten: Gemeenten en maatschappelijke organisaties beschikken over gegevens van mensen die hulp aanvragen voor het betalen van zorgkosten, inclusief het eigen risico. Deze data is echter vaak verspreid en niet altijd centraal verzameld.
• Zorgverzekeraars: Zorgverzekeraars hebben informatie over het betalingsgedrag van hun verzekerden, maar delen deze data vanwege privacy-redenen niet openlijk.
• Schuldhulpverlening: Instellingen voor schuldhulpverlening kunnen een indicatie geven van het aantal mensen dat in de schulden zit door zorgkosten, waaronder het eigen risico.

Het is dus niet mogelijk om een concreet antwoord te geven op de vraag hoeveel Nederlanders het eigen risico niet kunnen betalen. De stijging van het aantal mensen dat moeite heeft met het betalen van de zorgpremie onderstreept echter de urgentie van een grondige analyse van de financiële zorgtoegankelijkheid in Nederland. Verder onderzoek, met inachtneming van privacy-eisen, is noodzakelijk om een beter inzicht te krijgen in de omvang en de impact van deze problematiek. Dit onderzoek zou niet alleen de focus moeten leggen op het eigen risico, maar ook op de bredere toegang tot betaalbare zorg voor alle Nederlanders.