Is de mens omnivoor?

Zijn mensen omnivoren? Een vraag met meer nuances dan je denkt.

De stelling dat de mens omnivoor is, wordt vaak als een vaststaand feit gepresenteerd. Biologisch gezien klopt dit: onze anatomie, fysiologie en evolutionaire geschiedenis wijzen allemaal in die richting. We bezitten een spijsverteringssysteem dat zowel plantaardig als dierlijk voedsel kan verwerken, met tanden geschikt voor kauwen en scheuren, een maag die zowel plantaardige vezels als dierlijke eiwitten kan verteren, en een darmlengte die zich situeert tussen die van strikte carnivoren en herbivoren. Onze lange evolutionaire geschiedenis toont aan dat we ons gedurende miljoenen jaren hebben aangepast aan diverse voedselbronnen, variërend van vruchten en bladeren tot insecten en grote zoogdieren.

Echter, het label ‘omnivoor’ impliceert niet automatisch een vereiste consumptie van zowel plantaardige als dierlijke producten. De biologische aanpassing aan een omnivoor dieet biedt ons een flexibiliteit, een adaptief voordeel dat ons in staat stelde te overleven in diverse omgevingen en omstandigheden. Deze flexibiliteit betekent echter niet dat we verplicht zijn om vlees te eten om gezond te blijven.

Een zorgvuldig samengesteld plantaardig dieet kan perfect voldoen aan alle essentiële voedingsbehoeften van de mens. Met de juiste kennis en planning is het mogelijk om alle benodigde eiwitten, vetzuren, vitaminen en mineralen uit plantaardige bronnen te halen. Tegelijkertijd moet benadrukt worden dat een dergelijk dieet grondige kennis van voeding vereist om deficiënties te voorkomen. Vitamine B12, bijvoorbeeld, is vrijwel uitsluitend te vinden in dierlijke producten en vereist suppletie bij een strikt veganistisch dieet. Ook ijzer en calcium moeten met aandacht worden gemonitord en eventueel aangevuld.

De discussie over de menselijke omnivoren status is dus complexer dan een simpel ja of nee. Biologisch gezien zijn we uitgerust om zowel planten als dieren te eten. Echter, de mogelijkheid om een gezond en volledig plantaardig dieet te volgen, toont aan dat onze omnivoriteit ons een evolutionaire optie biedt, geen biologische noodzaak. De keuze voor een bepaald dieet is uiteindelijk een persoonlijke, ethische en – bij gebrek aan adequate kennis – potentieel risicovolle beslissing. Het is dan ook cruciaal om goed geïnformeerd te zijn over de voedingsbehoeften van het menselijk lichaam, ongeacht de gekozen voedingswijze.