Is door rood rijden een misdrijf?

Is door rood rijden een misdrijf? Het antwoord is genuanceerder dan je denkt.

Door rood licht rijden. Velen van ons hebben het wel eens (bijna) gedaan. Soms per ongeluk, soms in een moment van onoplettendheid. Maar wat zijn nu eigenlijk de juridische consequenties? Is het een ernstig misdrijf dat je strafrechtelijk vervolgd kan worden, of valt het onder een lichtere categorie?

Het korte antwoord is: nee, in de meeste gevallen is door rood rijden geen misdrijf in Nederland. Het wordt doorgaans afgehandeld als een zogenaamde administratieve overtreding. Dit betekent dat je geen strafblad krijgt en niet voor een rechter hoeft te verschijnen. In plaats daarvan ontvang je een boete op de mat, waarvan de hoogte afhankelijk is van de ernst van de overtreding.

Waarom geen misdrijf?

Het Nederlandse rechtssysteem maakt een onderscheid tussen misdrijven en overtredingen. Misdrijven zijn de ernstigere vergrijpen, zoals diefstal, mishandeling en moord. Overtredingen zijn daarentegen lichtere vergrijpen, zoals parkeerovertredingen, te hard rijden en dus ook door rood rijden. Het verschil zit hem voornamelijk in de ernst van de gevolgen en de mate van verwijtbaarheid.

Uitzonderingen bevestigen de regel

Hoewel door rood rijden in de basis een administratieve overtreding is, zijn er situaties waarin de overtreding wél als een misdrijf kan worden aangemerkt. Dit is bijvoorbeeld het geval als:

• Er sprake is van roekeloosheid of grove schuld: Als je bijvoorbeeld willens en wetens door rood rijdt, met excessieve snelheid, en daarbij een ernstig ongeluk veroorzaakt met zwaar letsel tot gevolg, kan de overtreding worden opgeschaald naar een misdrijf, zoals roekeloos rijden of zware mishandeling in het verkeer.
• Er sprake is van recidive: In sommige gevallen, bij herhaaldelijk door rood rijden binnen een korte periode, kan de Officier van Justitie besluiten om een strafrechtelijke procedure te starten.
• Er sprake is van andere strafbare feiten: Als je bijvoorbeeld door rood rijdt terwijl je onder invloed bent van alcohol of drugs, kan dit leiden tot een strafrechtelijke vervolging voor rijden onder invloed, wat op zichzelf al een misdrijf is.

Conclusie

Samenvattend: door rood rijden is in de meeste gevallen geen misdrijf, maar een administratieve overtreding die wordt afgehandeld met een boete. Echter, onder specifieke omstandigheden, met name bij roekeloosheid, ernstige gevolgen, recidive of andere strafbare feiten, kan de overtreding wel degelijk escaleren tot een misdrijf met bijbehorende strafrechtelijke consequenties.

Belangrijk: Dit artikel is informatief en geen juridisch advies. Raadpleeg bij juridische vragen altijd een gekwalificeerde jurist.