Wat is de waarde van een bewoond huis?

De waarde van een bewoond huis bij overlijden: meer dan alleen stenen en mortel

De waarde van een huis, een plek vol herinneringen en vaak de grootste investering in iemands leven, krijgt een andere dimensie bij overlijden. Terwijl de vrije verkoopwaarde een objectieve, marktgerelateerde prijs weergeeft, wordt de waarde van een bewoond huis bij overlijden vaak anders berekend. In veel gevallen wordt de waarde van een huis bij overlijden, specifiek als het door erfgenamen wordt bewoond, op 60% van de vrije verkoopwaarde vastgesteld. Dit percentage is onafhankelijk van de leeftijd van de overledene en geldt als algemene richtlijn.

Dit betekent dat wanneer een huis een vrije verkoopwaarde van €300.000 heeft, de waarde ervan in de erfenis vaak wordt vastgesteld op €180.000 (€300.000 x 0.60). Deze lager vastgestelde waarde heeft belangrijke gevolgen voor de erfgenamen.

Waarom deze 60% regel?

De lagere waardering bij overlijden en bewoning door erfgenamen is gebaseerd op verschillende factoren:

• Liquiditeitsaspect: Een huis is geen liquide actief. Het vereist tijd en moeite om het te verkopen. De 60% weerspiegelt de verminderde liquide waarde ten opzichte van de theoretische vrije verkoopwaarde.
• Kosten: De verkoop van een huis brengt kosten met zich mee, zoals makelaarskosten, notariskosten en eventuele herstelwerkzaamheden. Deze kosten zijn al in de 60% berekening verdisconteerd.
• Emotionele waarde: Een huis is vaak meer dan een investering; het is een plek vol herinneringen. De emotionele waarde is moeilijk te kwantificeren, maar speelt zeker een rol in de lagere vastgestelde waarde bij erfopvolging.
• Fiscale aspecten: De 60%-regel kan ook fiscale implicaties hebben, bijvoorbeeld bij de berekening van erfbelasting. Dit vereist altijd advies van een specialist.

Belangrijke nuance: Het is cruciaal om te benadrukken dat de 60% regel een richtlijn is en niet een wettelijke verplichting. De uiteindelijke waardebepaling kan afwijken, afhankelijk van specifieke omstandigheden, zoals de staat van onderhoud van het huis, de locatie en de marktconjunctuur. Een onafhankelijke taxatie kan hierbij nuttig zijn om een realistisch beeld te krijgen van de waarde.

Conclusie:

Bij het overlijden van een eigenaar die zijn woning nalaat aan erfgenamen die er blijven wonen, is de waardebepaling niet zo simpel als enkel de vrije verkoopwaarde. De 60% regel dient als een handige richtlijn, maar een professionele taxatie en fiscaal advies zijn aan te raden om een accurate waardebepaling te verkrijgen en de financiële gevolgen voor de erfgenamen goed in kaart te brengen. Het is van belang om goed geïnformeerd te zijn om de juiste keuzes te maken in deze vaak emotioneel beladen periode.