Waarom is er een tekort aan werknemers?

De lege stoelen: waarom kampen we met een tekort aan werknemers?

De arbeidsmarkt zit in een vreemde knoop. Terwijl bedrijven roepen om extra handen, lijken er simpelweg te weinig mensen te zijn om de vraag te dekken. Het probleem is complex en heeft meerdere, verweven oorzaken. Een centrale factor is de vergrijzende bevolking, die leidt tot een afname van het beschikbare personeelsbestand. Maar het verhaal is veel gecompliceerder dan alleen maar een kwestie van minder mensen.

De vergrijzing is ontegensprekelijk een belangrijke factor. Naarmate meer mensen de pensioengerechtigde leeftijd bereiken, daalt de pool van potentiële werknemers. Dit proces, langzaam maar zeker, leidt tot een krimpende arbeidsmarkt, waar de vraag naar werknemers toeneemt en het aanbod daalt. Bovendien zijn de resterende arbeidskrachten niet altijd in staat om de vacatures op de huidige markt te vervullen. Dit is het gevolg van een tweede, cruciaal aspect: de mismatch tussen de vaardigheden van werkzoekenden en de eisen van werkgevers.

Deze mismatch is niet nieuw, maar ze neemt steeds meer toe. Nieuwe technologieën, veranderende bedrijfsmodellen en een dynamische economie creëren een steeds groter gat tussen de vaardigheden die werkzoekenden bezitten en de vaardigheden die bedrijven nodig hebben. Een diploma in een traditioneel vakgebied, zoals bijvoorbeeld de metaalbewerking, is in sommige sectoren niet langer voldoende. De digitale wereld eist nieuwe competenties, van programmeren tot data-analyse. Het gevolg is dat bedrijven vaak struikelen over de zoektocht naar gekwalificeerd personeel. De openstaande vacatures blijven dan liggen, waardoor de personeelstekorten structureler worden.

De twee factoren versterken elkaar in een neerwaartse spiraal. De vergrijzing zorgt voor een kleiner beschikbaar personeelsbestand, waardoor de concurrentie om talent toeneemt. De mismatch maakt het dan weer extra lastig om die talenten te vinden die bij de vacatures passen. Het gevolg? Bedrijven worstelen met productiviteitsverlies, groei wordt geremd en soms is de enige optie het uitbreiden van de werkomgeving of het uitbesteden van werkzaamheden naar landen met een grotere pool van gekwalificeerde werknemers.

De oplossing is niet simpel. Het vereist een multi-facettige aanpak. Het is cruciaal om de vergrijzing niet alleen als een probleem te zien, maar ook als een kans. Investering in opleiding en heropleidingsprogramma’s, gericht op het ontwikkelen van de vaardigheden van bestaande werknemers, kan een cruciale rol spelen. Ook is het essentieel om werkgevers te stimuleren om samen te werken met onderwijsinstellingen om de opleidingen aan te passen aan de behoeften van de moderne arbeidsmarkt. Tenslotte moet de maatschappij de waarde van levenslang leren en competentiemanagement erkennen. Zolang deze mismatch en deze vergrijzing aanhouden, zal het tekort aan werknemers de economische groei blijven belemmeren.